http://www.wikio.es

25/9/09

"La flota es roja" - Daniel Sueiro

Papel clave do radiotelegrafista Benjamin Balboa en xullo de 1936, de Daniel Sueiro. Prólogo e estudo introductorio de Pedro A. García Bilbao.

La flota es roja” foi a voz de sorpresa e horror lanzada polos golpistas de 1936 ao descubrir que os seus plans para sublevar á Armada Española fracasara.

Unha espléndida reportaxe de investigación sobre os sucesos ocorridos na Armada nos días do golpe de estado contra a República Española en xullo de 1936, paso a paso, buque a buque, base a base.

Unha obra sólida, documentada e moi ben escrita que marcou un fito na historiografía sobre a guerra civil.

Máis información en :
http://agenciabarreiroforever.blogspot.com/2009/09/prologo-y-estudio-introductorio-del-dr.html

A Plataforma Prolíngua convoca a súa asemblea constituínte

A plataforma de persoas Prolingua, a prol da defensa e promoción da lingua galega, celebrará a súa asemblea constituínte o 3 de outubro en Santiago de Compostela. Nesta plataforma poden participar persoas a título individual, mais non está permitida a participación de colectivos.

ProLingua é unha plataforma creada por persoas que ten como obxectivos a promoción do galego e a consecución da súa oficialidade real, que pasa por unha presenza normal en ámbitos dos que se mantén practicamente excluída, como a empresa, a xustiza e outros servizos públicos e privados, especialmente os medios de comunicación. Para isto, declara como obxectivos irrenunciábeis a totalidade dos contidos da actual Lei de normalización lingüística de 1983 e o Plan xeral de normalización da lingua galega de 2004.

Prolingua estabelece como único requisito para as persoas que desexen pertencer a ela a intención de se comprometeren na defensa da lingua galega e na promoción do seu uso en todos os ámbitos, tanto públicos coma privados.

Nesta plataforma só poden participar persoas a título individual, pois non está permitida a participación nin a colaboración de colectivos. Ademais, segundo declaran no seu sitio web, Prolingua "nunca se sumará a ningunha acción allea" e, ademais, "cando nunha acción figure o logo de ProLingua nunca poderá figurar ningún outro".

A asemblea desta Plataforma terá lugar o día 3 de outubro ás 11.30 h na Facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela.

Este blog, adhírese a esta convocatoria e compromete a súa presencia nela.



24/9/09

“Mañana a las once en la Plaza de la Cebada”

La Editorial Bomarzo, que dirige ese gran sabio que es Luís Collado, ha publicado el libro de memorias de Manuel López: “Mañana a las once en la Plaza de la Cebada”. Manolo López o una vida al servicio de la defensa de los trabajadores, de la libertad, la democracia y el socialismo. ¿Palabras altisonantes? No: son palabras altas y sonantes, que no son exactamente lo mismo. A mi manera de ver las cosas, este libro representa, principalmente, un testimonio necesario para que las nuevas generaciones de sindicalistas –y en general de izquierdas— conozcan y se reconozcan en un compromiso, individual y colectivo, en la ética de los medios y de los fines, en la manera de afrontar los problemas (la mayoría no siempre iguales) de ayer, en el caso de Manolo, y de hoy: la de los protagonistas de la acción colectiva de nuestros días. De ahí que Luís Collado, haciendo el merecido homenaje a su compañero de profesión y de ideales, haya publicado esta obra que es una pedagogía de muchedumbres. Por eso se explica la expectación que ha provocado este libro en Parapanda. Que será presentado en nuestra ciudad en próximos días en el Pabellón de Deportes.


José Manuel López López nació en Madrid el 19 de julio de 1930. Licenciado por la Facultad de Derecho de la calle San Bernardo de Madrid en 1954, realizó a continuación la Milicia Universitaria en Sidi Ifni. Poco más tarde, inició una larga estancia en París, donde obtuvo el Certificado de Sociología en la Facultad de Letras de la Sorbona. En octubre de 1958, año de su ingreso en el Partido Comunista de España, acudió a Pekín como delegado español en el Congreso de la Unión Internacional de Estudiantes. A su vuelta a España, el 11 de noviembre de 1959 fue detenido y torturado durante seis días en la Dirección General de Seguridad de Madrid.




Tras un consejo de guerra, fue encarcelado en la cárcel de Carabanchel y luego trasladado a la prisión de Palencia en julio de 1960, donde era el único preso político, hasta su excarcelación en diciembre de 1962. Durante los años de su militancia clandestina fue abogado laboralista al servicio del Partido Comunista de España e intervino en múltiples ocasiones en las Magistraturas de Trabajo. Tuvo especial relevancia su defensa de obreros, huelguistas y mineros asturianos ante el Tribunal de Orden Público. Su actividad en defensa de los trabajadores le llevó de nuevo a la cárcel en el año 1971. Tras cumplir la pena de cuatro meses de prisión, el 2 de noviembre de 1971 contrajo matrimonio con Dolores Sacristán Pérez, Lolita, miembro como él del Comité Central del PCE. Desengañados por la falta de democracia interna en el partido, pronto ambos lo abandonarían definitivamente, sin renegar por ello de su condición de comunistas.




Durante toda su trayectoria, Manolo López trabajó a menudo para la Federación Minerometalúrgica de Madrid de Comisiones Obreras, y tuvo un papel destacado en el nacimiento y extensión de CCOO. Durante la reconversión industrial participó en muchos pleitos penales de accidentes de trabajo, así como en juicios civiles, contribuyendo decisivamente a la redacción de los Estatutos Sindicales de la Federación Minerometalúrgica. Tras la muerte prematura de su adorada Lolita en 1998, los últimos años de su vida los pasó redactando este libro. A pesar de su deteriorada salud, mantuvo su colaboración con CCOO hasta su fallecimiento en Madrid el 29 de agosto de 2008.




De la mano de una memoria prodigiosa y de un inquebrantable amor por la verdad, Manolo López reconstruye en este libro la deriva ideológica de buena parte de su vida. Uno de los objetivos de su escritura —contar “por qué soy comunista”— le lleva a repasar sus recuerdos de cuatro turbulentas décadas de la historia española. Unos recuerdos en los que lo personal, lo ideológico y lo histórico van siempre de la mano.
La Guerra Civil en Madrid cuando era todavía un niño da paso en su memoria a la dura posguerra en la que su intensa fe católica se fue transformando poco a poco en conciencia política ante las terribles injusticias que veía a su alrededor y las contradicciones que percibía en los sermones de los sacerdotes. Más adelante, su primer contacto con los comunistas españoles en su época de universitario en París representó un momento decisivo, al que sigue una larga secuencia de recuerdos: su activa militancia clandestina en el PCE en los años sesenta, las torturas y humillaciones de las que fue objeto tras su detención, los años de convivencia con los presos comunes en la cárcel de Palencia y la entrañable semblanza de los personajes que allí concurrían, procedentes de los más variados estamentos sociales y en particular el de los “machacados por la vida”, a quienes Manolo, ya desde niño, siempre supo comprender y tratar de ayudar.




Tras su excarcelación vendrían sus años como abogado laboralista, los apasionados debates en el seno del Comité Central del PCE, su estrecho vínculo con las luchas sindicales de CC.OO. Consciente de su idealismo, Manolo repasa, con el humor y la pasión intelectual que le caracterizaban, su vida y los numerosos hechos relevantes de la historia española durante el franquismo que le tocó conocer muy de cerca; a menudo muy crítico con las estructuras comunistas pero sin renegar nunca de los principios solidarios e igualitarios que le llevaron a hacerse comunista.








20/9/09

O gran tabú.

Puiden vela no único cine dun canto do noroeste arxentino. Pareceume a mellor película de Campanella. Ao rematar, a xente que enchía a sala permaneceu cravada nos asentos. Rumiando as partículas luminosas desta historia, ese resplandor dorido que deixa no regazo un gran filme.

Este, “El secreto de tus ojos”, é un acto de talento e valor. Gran parte da trama desenvólvese en sede xudicial, durante a ditadura. E os principais protagonistas son funcionarios da xustiza. Sabemos que o que aconteceu en Arxentina e na azoutada América da Operación Cóndor tivo a súa inspiración criminal no longo calvario español ao que os torturadores da linguaxe chamaron “Cruzada”. Así que o filme fala tamén de nós. A memoria furtada ten a súa estratexia e enjambra á calor dun proxector: as ditaduras converteron ambos os dous países en grandes escenarios de serie negra, co Estado usurpado por mafias patrióticas, e no medio dunha conspiración de silencio. Estes réximes criminais non poderían sosterse demasiado tempo sen o colaboracionismo de prominentes xuristas e da maioría dos que integraban a Administración de xustiza.


O caso é que este luns se celebra a apertura do Ano Xudicial. Na cerimonia adoita falarse dos retos de futuro e as tarefas pendentes dos tribunais en España. Pero hai un asunto, o máis estremecedor tabú da nosa historia, nunca mencionado en tan solemne ocasión. O caso das desaparicións forzadas e os crimes contra a humanidade cometidos durante o franquismo.


Non falamos dunha abstracción de arqueoloxía forense, senón dun censo documentado de polo menos 114.266 vítimas, en unha barbarie que se prolongou despois da guerra ata entrados os anos cincuenta.


Mentres as asociacións de familiares peregrinan con azadóns polas cunetas, ten algo que dicir a xustiza española? Vai manterse a conspiración do silencio?


Manuel Rivas – El País, 19.09.09). Traducido ao galego

17/9/09

Iniciativa pola concesión do Premio Sájarov do Parlamento Europeo

Iniciativa pola concesión do Premio Sájarov do Parlamento Europeo ao xuíz Baltasar Garzón e aos familiares dos desaparecidos do franquismo.




Os abaixo firmantes,


  • conscientes de que os dereitos humanos constitúen o núcleo do Parlamento Europeo e que o Premio Sájarov é unha das ferramentas máis visibles e de calado internacional na súa promoción, así como de recoñecemento institucional por parte da Unión Europea e os seus Estados membro.

  • conscientes da finalidade de devandito galardón internacional como recoñecemento a quen con valor e sacrificio enfrontan situacións de graves violacións de dereitos humanos por parte de Gobernos e autoridades. Como instrumento de cambio para que devanditos Gobernos e autoridades cesen nos seus abusos de poder e en tales violacións.


  • conscientes de que tal é a actual situación de impunidad dos “crimes contra a humanidade”, crimes de guerra, contra a paz e actos de genocidio perpetrados polo franquismo en España, así como da posterior grave violación dos dereitos humanos dos familiares dos desaparecidos do franquismo por parte do Goberno da nación e altas autoridades, de xeito contrario aos artigos 2, 3, 8 e 13 do Convenio Europeo de Dereitos Humanos e outros instrumentos; en particular en canto ao trato inhumano cruel e degradante que supón o abandono destes 150.000 desparecidos en ausencia dunha “investigación oficial efectiva e independente”.

  • conscientes da comprometida tarefa realizada fronte a todo iso por D. Baltasar Garzón Real, titular do xulgado de instrución 5 da Audiencia Nacional e polos familiares dos desaparecidos do franquismo en España no seu conmovedora e firme procura dos seus seres queridos desaparecidos ao longo dos últimos trinta anos de democracia e fronte a todo tipo de incomprensiones, trabas e dificultades e incumplimiento dos deberes básicos de humanidade por parte do Estado español e que resultarían exigibles a calquera Estado de conformidad cos costumes propios das nacións civilizadas.


  • conscientes das inadmisibles actuacións penais iniciadas nos pasados meses contra D. Baltasar Garzón Real, polo seu intento de emprender dita “investigación oficial efectiva e independente” no caso dos desaparecidos do franquismo tal e como foi esixida en reiterada jurisprudencia polo Tribunal Europeo de Dereitos Humanos a todos os poderes do Estado; do recente comunicado da prestixiosa Comisión Internacional de Juristas denunciando a inobservancia de distintas salvaguardas e instrumentos internacionais propias de todo Estado de Dereito.


  • conscientes de vivir nun país, o dos miles de nenos perdidos e os centos de fosas clandestinas, no que só se chamou a declarar como imputado ao único xuíz que tratou de facer valer o dereito penal internacional e dos dereitos humanos ante devanditos crimes, e no que xamais se chamou a declarar, en cambio, a nin un só dos responsables das máis de 150.000 desaparicións forzadas.


  • conscientes do infinito e irreparable dor destas familias tras toda unha vida á espera e da urxente situación de moitos deles dada a súa avanzada idade no seu lexítimo anhelo de coñecer a sorte dos seus seres queridos arrebatados; da imprescindible necesidade de recuperar en España a normal vixencia dos instrumentos internacionais de dereitos humanos e de protección ás victimas de desaparición forzada, que xamais debeu faltar; do incalculable valor da contribución de D. Baltasar Garzón Real e dos familiares dos desaparecidos para a consecución de devandito ben social.


  • conscientes do antecedente marcado polo propio Parlamento Europeo en idéntico sentido ante o caso da loita á impunidad dos desaparecidos da Ditadura militar arxentina, coa concesión, en 1992, do premio Sájarov ás Nais da Praza de Maio.


  • Propoñemos ao Parlamento Europeo a candidatura conxunta de D. Baltasar Garzón Real e dos familiares dos desaparecidos do franquismo para o premio Sájarov na súa próxima edición de 2010, para que a mesma sexa tomada en consideración e protexida no seu caso de conformidad ás súas bases.

  • Pedimos ao Goberno de España e ao conxunto de autoridades nacionais:


  • que se reformulen de raíz o conxunto das actuais políticas “da memoria” para reestablecer a normal vixencia tamén en España dos dereitos humanos de todas as vítimas do franquismo e observar os deberes de verdade xustiza e reparación tal e como foron formulados pola ONU;

  • que sexan archivadas de forma inmediata as actuacións penais emprendidas contra D. Baltasar Garzón Real.


  • que as nosas autoridades nacionais protexan e promuevan a presente candidatura conxunta.

  • Nota:
    Os comentarios e adhesións, no seguinte enlace:






"NAMENTRAS": Converxencia na esquerda plural


Fai unhas décadas, un grupo de economistas encabezados por Milton Friedman elaborou unha nova doutrina segundo a cal o mundo, tras milenios de pobreza, era por fin rico. Iso debíase, segundo Friedman, a que se inventou un motor eficaz, o capitalismo e a libre empresa, e un potente carburante, o beneficio. E canto máis beneficio se conseguise, maiores serían os logros do sistema.

Librémonos entón dos impostos, dos obstáculos que para o mercado representa os servizos públicos e a Seguridade Social, e das múltiples regras que limitan o beneficio acumulable das empresas. Sexa cal for a actividade en cuestión, o equilibrio alcanzado polo mercado é sempre o mellor posible e calquera intervención pública só pode deterioralo. Este era o núcleo duro do discurso ultraliberal de Friedman e os seus amigos.

Esta filosofía simplista, que avoga polo afán de ganancia, a redución de impostos e a diminución do papel do Estado, logrou nun tempo record a adhesión dos patróns da industria e as finanzas, da maioría das forzas políticas e dos gobernos.

Trinta anos despois, o panorama é desolador: os ricos enriquecéronse aínda máis, as desigualdades disparáronse, tanto entre o Norte e o Sur como no interior dos nosos países, a pobreza masiva reapareceu nas nacións desenvolvidas, a protección social se erosiona en todas partes, os servizos públicos están ameazados, o esgotamento de recursos e a contaminación prosperan sen contención, o sistema volveuse inestable e logo de seis grandes crises rexionais desembocamos nunha crise xeral, na que estamos inmersos. Tal é o legado do neoliberalismo.

Con todo, pese ao estrepitoso fracaso das políticas e dos valores neoliberais, a esquerda foi incapaz de realizar unha análise seria sobre a crise e de formular un proxecto e un discurso que lle permitan abordar e liderar o futuro. Por iso, aínda que pareza paradóxico, as mesmas forzas políticas e sociais que xestaron e incuvado a grave crise que nos arrasa seguen dirixindo o proceso político e económico.

Esta situación, con todo, non é nova na historia. Durante a crise do 29, Estados Unidos, con Roosevelt, virou cara a políticas progresistas mentres Europa facíao, en xeral, a dereita e a extrema dereita. Convén non esquecer as leccións da historia.

Por iso, desde a insatisfacción política, un grupo de cidadáns e cidadás tomamos a decisión de pór en marcha a iniciativa cívica de crear unha asociación socio-cultural, NAMENTRAS.

Con vocación expansiva e coa intención de que sexa un espazo de debate político desde a esquerda e para escoitar e debater coa xente que está situada diante do pensamento único que invade a case totalidade da información nos medios de comunicación.

Coa intención de promover e participar no debate do pensamento crítico da esquerda na análise da realidade galega, española e europea. Desde esa posición de esquerdas, pero nunha concepción converxente, plural e aberta e con total independencia partidaria queremos dar os sinais de identidade da asociación socio-cultural NAMENTRAS.

NAMENTRAS, modestamente, terá unha actitude dinámica no proceso de ordenación do pensamento e da proposta alternativa da esquerda, e intentará acecar á cidadanía o debate daqueles temas que afectan vitalmente ao presente e ao futuro da sociedade.

COMISIÓN XESTORA DE NAMENTRAS.
http://www.namentras.org/

Nota de Radio Rexurdimento.Gal: Ista bitácora dá a benvida a ista nova asociación socio-cultural coruñesa, expresando a ampla coincidencia con esta Declaración ao tempo que quere amosar toda a colaboura e desexo de participación nese espazo de análise, nese debate do pensamento crítico e de proposta alternativa dende a esquerda. Benvidos "Namentras".

Italia: fín de ciclo.

Rossanna Rossanda.

O escenario político dos últimos anos está chegando ao seu agotamiento. Non será fácil alumar un máis decente, dada a enorme bajeza, institucional e cultural, á que chegamos debido á responsabilidade de moitos, quizá de todos, ao perseguir unha transición cara a un segunda república que, en ausencia dun proxecto de certo grosor, quedou tan só no intento de minar letra e espírito da Constitución de 1948: barra libre a un mercado estilo lei da jungla, concesións sen límites a un propiedade sen valentía, demolición, e posiblemente fin, de todo dereito social. Resultado: un decisionismo granujiento, a sumar á tradición nacional de evadir en todo o posible a lei e o fisco.

Neste marco, o ascenso fulgurante dunha figura como a de Silvio Berlusconi posúe toda a súa lóxica. Non soamente rise de nós a través dos seus proezas sexuais "guinda final posta sobre o pastel da lei de seguridade máis indecente de Europa", unha vez perdido aquel respecto que na posguerra conseguimos conquistar para nós con esforzo. É tal o embarazo que rodea a Italia, que ata nos saímos das estatísticas habituais; non somos sequera unha anomalía; somos como para non tomados en serio.

Os chirridos percíbense a dereita e esquerda. Sobre a esquerda é ata capcioso volver; lla chama extrema só porque presta certa atención aos sufrimentos do traballo e mostra unha certa sensibilidade ante a zozobra das consciencias. Pero non está en condicións de saír, por unha banda, da reiteración formularia de Ferrero e de Filiberto, e pola outra, do excesivo silencio dun Vendola convertido en obxecto de tiro ao branco rexional.

Non é posible que esperemos do Partido Democrático nin tan se queira unha posta ao día do keynesianismo á altura de 2009: a crise está de maneira total nas mans de quen a provocaron, e os que van cargar co gasto son as clases máis débiles e os traballadores de todo tipo debido ao descenso continuo da ocupación. Isto non é só un problema noso, tamén Obama atópase en perigo atorado como está entre o corporativismo da sociedade norteamericana e a herdanza cada vez máis envenenada do Oriente Medio. En conclusión, “esquerda”, palabra que criamos inutilizable pola súa blandura, converteuse ata en símbolo de extremismo. Tampouco o PD pronúnciaa sen pedir escusas, cousa que non ocorre nin sequera na SPD, por non falar de Die Linke. Respecto de Bersani , non recordaremos, precisamente, os voos dese o seu pensamento, contundentemente aburrido a forza de bo sentido emiliano, e de Franceschini conservaremos o recordo do esforzo dun democristiano decente por reter xunto aos DS a un sector católico adulado por cantos de sirena procedentes de todas partes.

Esta incombustibilidad dos católicos é o único proceso que emerge con certa claridade, xunto coa crise do ciclo berlusconiano. Como ocorre cos personaxes do seu tipo, o seu será un final axitado, con coletazos. Pero o seu bloque rompeuse.

A opción do cavaliere a favor da Liga “única verdadeira tendencia de fascismo, localista e con outro maquillaje” puxo a Fini no brete de ter que adoptar unha posición de desafío, en nome dunha dereita menos obscena, á que non lle será moi fácil representar; aínda que ciertamente pono todo do seu parte. Se a ex-Forza Italia non sabe a onde mirar, AN está dividida entre el e un Gasparri que o desafía. Lega e PDL entraron en conflito coa Igrexa (¡eles, que se amaron tanto!) por culpa das intemperancias do cavaliere e de Feltri: tan pagados de si mesmos, que mandaron a prudencia a facer puñetas.

E así, de forma difusa, reaparece o desexo dun partido católico, tanto entre quen se atopa incómodo no PD, como entre quen se atopa incómodo no PDL, a través de Casini. Italia segue repetindo a partición tricolor, cun vermello cada vez máis desvaído, un branco cada vez máis sucio e un verde disposto a facerlle o xogo, non á Liga, senón ao Vaticano.

Creo que puidese dicir “tanto ruído, para nada”, de non ser porque o suicidio do PCI e do PSI entregaron a mans da dereita o as do centro. É curioso que o país onde máis duraron os coletazos do sesenta e oito estea destinado a ser de escasa ou ningunha importancia para Europa.

Rossana Rossanda é unha escritora e analista política italiana, cofundadora do cotián comunista italiano Il Manifesto. Acaba de aparecer en España a versión castelá das súas moi recomendables memorias políticas: A ragazza do secolo scorso [A rapariga do século pasado, Editorial Foca, Madrid, 2008]. Rossana Rossanda é membro do Consello Editorial de SINPERMISO. Fonte: http://www.sinpermiso.info/#

16/9/09

A impunidade do franquismo.

Son 114.266 personas las que, según el auto dictado por el juez Garzón el 16 de octubre de 2008, desaparecieron, en el contexto de crímenes contra la humanidad, entre julio de 1936 y diciembre de 1951, en el curso de la Guerra Civil española y, ulteriormente, durante la dictadura fascista de Franco.

La violación de los derechos humanos ha sido una desgraciada realidad a lo largo de la historia de la humanidad; sus autores, en la inmensa mayoría de las ocasiones, han quedado impunes, y a las víctimas y a sus familiares, en otras tantas, se les ha privado de la necesaria tutela judicial en los tribunales internos.

Por ello, la comunidad internacional ha ido estableciendo diferentes compromisos, ineludibles para todos los Estados, a fin de garantizar la búsqueda de la verdad, la reparación a las víctimas y el castigo de los autores de los más graves crímenes contra la humanidad. Es decir, garantizar el derecho de las víctimas y sus familiares a la justicia, como garantía del principio esencial, del que debe prevalerse todo Estado, de no repetición de los crímenes.

Respecto de los familiares -como lo ha reiterado la sentencia del Tribunal Europeo de Derechos Humanos del 16 de julio de 2009 en el caso Karimov contra Rusia- la ausencia de búsqueda oficial de los desaparecidos supone un trato cruel e inhumano. Dicho de otra forma, los familiares de los desaparecidos sin respuesta oficial son víctimas de tortura.

Desde la Convención de Ginebra de 1864 sobre leyes y costumbres de la guerra, al Pacto Internacional de Derechos Civiles y Políticos de 1966, pasando por la Declaración Universal de los Derechos Humanos de 1948 o los recientes Principios o Directrices de Naciones Unidas sobre los Derechos de las Víctimas de Violaciones de Derechos Humanos adoptados en el año 2005, es indudable el deber, moral y jurídico, de toda la comunidad internacional y de cada uno de los Estados que la componen, de perseguir graves crímenes contra la integridad y dignidad humana.

Las desapariciones forzadas, han sido calificadas por las Naciones Unidas como un ultraje a la dignidad humana, reconociendo el derecho a un recurso judicial rápido y eficaz, como medio para determinar el paradero de las personas privadas de libertad o su estado de salud, o de identificar a la autoridad que ordenó la privación de libertad o la hizo efectiva. Como otros crímenes semejantes, considerados de lesa humanidad, no son amnistiables ni prescriptibles según la evolución del Derecho Penal Internacional desde los principios de Núremberg.

Esa obligación de perseguiry castigar los más graves atentados contra la humanidad es aplicada sólo por algunos Estados, y de forma interesada. Y España ha de entonar por desgracia, y con gran vergüenza, el mea culpa.

España que se congratulaba en ser uno de los pioneros en la aplicación del principio de justicia universal, hoy desgraciadamente en entredicho, ignora a sus propias víctimas, somete a tormentos (según la indicada doctrina del Tribunal Europeo) a sus familiares y desoye las obligaciones contractuales internacionales dimanantes de tratados y convenios suscritos e incorporados a su ordenamiento jurídico.

Recientemente, el Comité de Derechos Humanos, en su periodo de sesiones de octubre de 2008, examinando los informes presentados por los diferentes Estados, y antes de que se declarase la Audiencia Nacional incompetente para conocer de las desapariciones que tuvieron lugar durante y después de la Guerra Civil, señaló que "está preocupado por el mantenimiento en vigor de la Ley de Amnistía de 1977", y recordó que "los delitos de lesa humanidad son imprescriptibles y aunque toma nota con satisfacción de las garantías dadas por el Estado parte en el sentido de que la Ley de la Memoria Histórica prevé que se esclarezca la suerte que corrieron los desaparecidos, observa con preocupación las informaciones sobre los obstáculos con que han tropezado las familias en sus gestiones judiciales y administrativas para obtener la exhumación de los restos y la identificación de las personas desaparecidas".

El comité recomendó no sólo la derogación de la Ley de Amnistía, sino el auténtico restablecimiento de la verdad histórica sobre todas las violaciones -se produjesen por quien se produjesen- de los derechos humanos cometidas durante la Guerra Civil y la dictadura franquista, añadiendo que ha de permitirse a las familias que identifiquen y exhumen los cuerpos de las víctimas y, en su caso, indemnizarlas.

La naturaleza de crimen de lesa humanidad que supone la desaparición forzada de personas es, por tanto, indiscutida, en particular cuando se comete de forma grave o sistemática contra la población civil. Lo señalaba también la Convención de 2006 sobre Protección de todas las Personas contra las Desapariciones Forzadas, determinando la obligación de los Estados de investigar los hechos y juzgar a los culpables.

Han transcurrido más de 12 años desde que, el 28 de marzo de 1996, la Unión Progresista de Fiscales interpusiera la primera denuncia por los crímenes cometidos por los responsables de la dictadura militar argentina en los años 1976 a 1983. A partir de entonces, se han sucedido en la Audiencia Nacional española, como órgano competente para la instrucción y enjuiciamiento de los crímenes acogidos bajo la jurisdicción universal, diversas denuncias por crímenes internacionales ocurridos en diferentes países que han dado lugar a un amplio debate sobre el principio de jurisdicción universal.

Sin embargo, más de 70 años después de los hechos, en España se sigue sin conocer qué pasó, quién ordenó las ejecuciones, quién practicó las detenciones, y qué sucedió con los, al menos, 114.266 desaparecidos que se han documentado judicialmente.

La obligación de investigar, juzgar, castigar y reparar se ha obviado, de forma incoherente, en España. Peor aún, el único juez, Baltasar Garzón, que ha cumplido, con apego a la ley, coherencia, valentía y riesgos evidentes con el deber de contribuir a satisfacer las demandas de las víctimas, se encuentra cuestionado e imputado por quienes tendrían el deber ineludible de propiciar que España honre sus obligaciones internacionales en materia de derechos humanos.

Señalaba, el relator de Naciones Unidas, Louis Joinet que "para pasar página, hay que haberla leído antes".

No olvidemos a esos 114.266, con sus nombres, apellidos e historias. Con sus madres, hermanas o hijos. No sigamos tolerando que se torture a sus familias. El olvido y la impunidad no es solamente fuente de dolor para las víctimas, es una herida abierta que lesiona la democracia. Bien dijo Francisco de Quevedo: "Menos mal hacen los delincuentes, que un mal juez".

Firman este artículo José Saramago, Premio Nobel; José Jiménez Villarejo, ex presidente de la Sala Segunda del Tribunal Supremo; Enrique Gimbernat Ordeig, catedrático de Derecho Penal; Javier Moscoso del Prado y Muñoz, ex fiscal general del Estado; Luis Guillermo Pérez, secretario general de la Federación Internacional de Derechos Humanos, y Hernán Hormazábal Malaree, catedrático.



15/9/09

Culturgal 09: a cultura que queremos!


Un pouco de Historia retronarrada:


-Na tardiña do 14 de setembro de 09 comezamos a organizarnos na plataforma Queremos Culturgal09, abrigada por Blogaliza.


-O 14 desetembro a AGE (Asociacion Galega de Editores) reúnese coa Concelleira de Cultura do Concello da Coruña. Falamos con María Xosé Bravo e con Afonso Sanmartín, quen nos informan dos seguintes puntos:


A Concellaría de Cultura ten reservado espazo en Palexco desde o ano pasado para celebrar o Culturgal o próximo decembro, mais non pode asumir a organización dun evento das características do e 2008 na súa totalidade.


A AGE valora positivamente a iniciativa da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña, aínda que considera que levar de novo o Culturgal para Pontevedra abarataría os custos.


A AGE toma o orzamento de Culturgal 07 como referencia mínima para acometer unha feira das industrias culturais galegas.


A Concellaría de Cultura do Concello da Coruña e a AGE mostran a súa satisfacción polo apoio da sociedade civil ao Culturgal 09, mostra do respaldo público preciso para a súa produción.


-O 11 de setembro créase o grupo de Facebook Queremos Culturgal09 que, en só tres días de vida acolle case 700 persoas dispostas a ofrecer parte dos seus folgos e do seu tempo para colaborar en facer posíbel que Culturgal 09 se celebre, aínda sen o apoio da Xunta.


-O 9 de setembro a Concellaría de Cultura do Concello da Coruña expresa o seu malestar pola decisión da Xunta de non convocar este ano o Culturgal.

-A comezos de setembro de 2009 a Consellaría de Cultura comunica á AGE que non dispoñen de diñeiro para organizar o Culturgal 09.


-O 17 de decembro de 2008 a Conselleira de Cultura anuncia que o Culturgal fixa a súa sede permanente na cidade da Coruña.

-En 2008 a Consellaría de Cultura asume a organización do Culturgal e a edición dese ano ten lugar na Coruña.


-En 2007 a AGE organiza o primeiro Culturgal en Pontevedra.


---x-x---


Ista bitácora, "Radio Rexurdimento.gal", comparte os obxectivos, adírese a esta iniciativa e colaboura no seu espallamento.



Queres colaborar?


"Queremos Culturgal09" é unha plataforma cidadá de apoio concreto á organización e ao desenvolvemento da Feira das Industrias Culturais Galegas, Culturgal 2009. Se queres colaborar podes inscribirte cubrindo este formulario e difundindo a existencia e as actividades desta plataforma.

12/9/09

A inequívoca boca da liberdade galega

En Celanova houbo un home que estivo no seu sitio. Un home tranquilo. Un home que chegou do Oeste. Unha cousa é ocupar o lugar que sinala o protocolo e outra estar no teu sitio. Hai xente en Galicia moi guiadiña, que ocupa mansamente o lugar que lle asignan, mais que nunca está no seu lugar. Gobernantes que desgobernan, mandatarios que desmandan, funcionarios que non funcionan, informadores que desinforman, conservadores que non conservan, defensores do pobo que defenden aos que mandan, oradores que falan caladiños... O gran suceso histórico do domingo día 6 de setembro do 2009, no convento de Celanova, foi que o presidente da Real Academia Galega, Xosé Ramón Barreiro, falou como presidente da Real Academia Galega.

En cada curso político hai centos de discursos, miles de intervencións prefabricadas por un negro, reflexións maxistrais que o persoeiro sobranceiro presenta como propias mais que foron escritas polo que chaman ghost ou escritor fantasma. Barreiro, en Celanova, non tiña ningún papel diante cando, ademais de falar, decidiu tomar de verdade a palabra. E a convulsión, a sorpresa, o abraio, produciuse porque toda a xente, a feliz ou a incomodada, recoñeceu que a que falaba era a inequívoca voz da liberdade. Hai quen ve a historia de Galicia como unha sucesión de fracasos, de oportunidades perdidas. Algo hai de tangaraño. Mais tamén podemos ver o andar doutro xeito, como fixo en memorábel discurso Antón Vilar Ponte, pouco antes de falecer: o amor pola liberdade como verdadeiro cerne da identidade galega. Mesmo no intre da malleira, a liberdade sempre atopa unha boca valente. Como a atopou hai séculos na pequena localidade de Arbroath, en Escocia, cando en 1320 un grupo de escoceses asinaron un dos textos fundacionais que alumearía os procesos democráticos no orbe enteiro. Hai unha frase na declaración de Arbroath que serve de graffiti universal: "It is in truth not for glory, nor riches, nor honours that we are fighting, but for freedom".

E o que dixo Barreiro ten madeira dese anaco de Arbroath. "En verdade non é por gloria, por riquezas nin por honores polo que nós loitamos, senón pola liberdade". Nada que ver cun discurso partidista. Nada de arroutada improcedente. Nada de tópicos típicos. Nada de retórica presuntamente autóctona, con raposo polo medio. Nin unha vela a Deus e outra ao Demo. Nin metade de escaleira. O discurso de Barreiro ten o estilo e o contido da declaración histórica, da intervención inesquecíbel. Tiña a feitura de Azaña ou Otero. Á fin, a mellor forma da verdade é a elegancia. Unha discurso da Escola de Menciñeiros, despois dunha longa tempada en que a lingua galega vén sufrindo as inclemencias dunha persistente Escola de Mentireiros.

A primeira misión e obriga da Real Academia Galega é promover, defender e protexer a lingua galega, o idioma nacido en Galicia. Ese recurso excepcional, unha riqueza material e cultural, que só agroma de xeito extraordinario, e que non só pertence aos galegos senón que é un ben da Humanidade. Mais esa é tamén a obriga e a misión do Goberno galego. A Academia Galega soportou con moita paciencia a deslealdade dun Goberno que aproveita a autonomía e o réxime democrático para minguar o espazo dos dereitos lingüísticos e levala camiño da extinción. Esa é a realidade, nun escenario político e mediático esperpéntico, de ferocísima ignorancia, onde se segue a falar de "imposición" e a vítima é alcumada de verdugo.

Disque o presidente da Xunta, Núñez Feijóo, non se deu por aludido e que a interpelación de Barreiro, cara a cara, non terá resposta. Non mo creo. Estará a dixerir o inesperado. O que pasou en Celanova tivo o carácter de xusticeira xura. Non podemos crer que quen preside o Goberno de Galicia pretenda ou permita, por acción ou inacción, a guerra lingüística, o esgazar da poboación, os guetos escolares, e en definitiva o afogo do noso maior ben cultural. Por iso a intervención do presidente da Academia ten un sentido metafórico de xura ante o pobo. En Santa Gadea de Burgos, Rodrigo Díaz de Vivar pregunta a Alfonso VI o que cómpre preguntarlle: "Si tú fuiste o consentiste / en la muerte de tu hermano". En Celanova, e enténdase como xogo histórico, tamén había unha pregunta que facer, retórica máis necesaria: "Se ti es partícipe / ou consentes na desaparición do galego".

"[...] Unha negra visión, de entre as ruinas, 'Que tempos!', me dice; i eu digo: 'Que tempos!". Así remata A igrexa fría, un dos poemas polos que Manuel Curros Enríquez foi perseguido polos reaccionarios de antano, polo visto máis poéticos dos que hogano gobernan Galicia. O polonés Stanislaw Lem, outro irónico librepensador, chegou á conclusión de que cada século tiña a súa Idade Media. Así que o domingo, día 6 de setembro do 2009, na Idade Media do século XXI, o convento de Celanova, ese espazo tan coñecido por Curros, alí onde a historia acadou unha condensación dramática equivalente ao que os restauradores chaman "punto de xeada", alí, si, era un moi axeitado lugar para meditar, talvez "mirando ao chau", o sentido do retrouso: "Que tempos!".

A historia, como os ríos, ten o seu rumor. Podes oílo ou non, mais ter teno. Mesmo o rumor pode ir tomando o xeito dun clamor, dunha fervenza, e o gobernante e o seu círculo cortesán non oír nada que non sexa o frufrú de vaidades que acompaña o protocolo. A historia gusta das ironías, e por iso repítese tantas veces como comedia. O lóxico é que a locución preferida da historia sexa precisamente a que usa Curros no histórico poema: "Que tempos!".

Coido que iso foi o que pasou no convento de Celanova na data sinalada para a entrega á RAG do premio Casa dos Poetas, co que se honra a memoria e o exemplo de Curros, non sen razón chamado o poeta civil de Galicia. Xosé Ramón Barreiro é catedrático de Historia e foi decano da facultade en Santiago. Mais eu véxoo como un compoñedor da memoria. Cando les os seus libros, sobre todo esas exploracións no apaixonado XIX, oes o rumor da historia, un laborioso abrirse paso no convulso e contraditorio taboleiro, alí onde se moven carlistas, liberais, os republicanos federais... A historia como un cadafalso cruel, mais tamén como un crepitar de faíscas de esperanza. En Celanova houbo quen non oíu nada, agás a propia voz e o acostumado ritual dun rendez-vous. Mais Barreiro oíu o "Que tempos!". E decidiu pórse a explicalos, os tempos.

Abonda na información xornalística máis resesa, alí onde o touciño xúntase coa manteiga, a referencia aos "intres históricos". Cada día ten o seu intre histórico ou, como diría Cantinflas, cada momento é momentáneo. Mais resulta que cando aparece ese intre histórico, como ocorreu en Celanova, ese xornalismo reseso nos furta o episodio. En que recanto sinistro da Televisión de Galicia terán a nosa declaración de Arbroath? En que frigorífico estará a boca da liberdade? Que tempos!

Artigo de Manuel Rivas publicado en El País o venres 11 de setembro de 2009

10/9/09


Ven de publicarse o catálogo de exposición Vermellas: Chamábanlles “rojas”: Borradas da historia, editado pola Universidade de Santiago de Compostela como colofón á mostra documental que baixo o mesmo título inaugurouse o pasado mes de marzo na Sala Isaac Díaz Pardo da Facultade de Veterinaria de Lugo. Esta mostra, auspiciada polo concello de Lugo e a Vicerreitoría de Cultura da USC, estivo dedicada ás mulleres que sufriron a represión franquista tras o golpe de estado de 1936, polo tanto, as protagonistas desta publicación son as mulleres que por distintas condicións socio-culturais e políticas sufriron continuas humillacións e vexacións, en moitos casos pasando por penas de cárcere e noutros de forma dramática atopando a morte.


Na elaboración do volume participou o equipo de traballo formado polos profesores Claudio Rodriguez-Fer e Carmen Blanco xunto aos investigadores do Proxecto de Investigación dirixido por Lourenzo Fernández Prieto, “Nomes e Voces”: Andrés Domínguez Almansa, Gustavo Hervella García, Chus Martínez Domínguez e Antonio Somoza Cayado. Todos eles aportaron a súa experiencia entorno á cuestión da muller na represión; Rodriguez Fer e Blanco desde a escrita e o equipo “Nomes e Voces” desde a perspectiva histórica, tendo en conta que o estudo da muller no proceso represivo é unha das liñas principais das súas pescudas no marco do traballo de investigación que están a desenvolver ao redor da guerra civil e a represión franquista a partires de 1936.


O libro consta de catro capítulos: marco histórico, paneis, gravados de Sara Lamas e gráficas, que recollen o heteroxéneo contido da mostra. Por unha banda as imaxes e os documentos que foron presentados en sala mediante diferentes paneis temáticos que recolleron as historias vitais destas mulleres contextualizadas pola súa condición política, social e laboral. Así, intelectuais como Juana Capevielle, mestras como Concepción González Mosquera e María Vázquez Suárez, proletarias como Amalia Fraguela, Amelia Varela Bouza e Carmen Pesqueira Domínguez, campesiñas como Carolina Regueiras, exiliadas como Mercedes Núñez e Mercedes Pimentel ou guerrilleiras como Manuela Sánchez e María Blázquez entre outras moitas, conforman unha longa listaxe de vítimas femininas que directa ou colateralmente experimentaron a inxustiza e o terror da represión.


Parte da documentación foi proporcionada polos fondos de “Nomes e Voces”, que cedeu numeroso material gráfico e audiovisual, ademais de colaborar como asesor histórico do programa expositivo, facilitando datos relativos á represión exercida sobre a muller entre 1936 e 1939: tipoloxías e cuantificación da represión, a muller nas causas militares e o perfil social da muller represaliada. Toda esta información foi completada con gráficas e un mapa que ofrece os datos relativos á represión por concellos e con resultado de morte.


Ademais do apartado dedicado á fotografía, o catálogo enriquécese co apoio literario de textos de diversa índole. Por unha banda un ensaio histórico asinado polos investigadores do Proxecto “Nomes e Voces” baixo o titulo: “Da visualización social da muller á inmersión no terror: 1936. Golpe de Estado, vítimas e memoria”, que aborda o protagonismo da muller no contexto represivo e analiza pormenorizadamente o proceso represivo da muller e a transmisión do acontecido. Por outra parte inclúense fragmentos literarios de varios autores como Claudio Rodríguez Fer, Carmen Blanco e María Lopo, así como citas textuais de represaliados e familiares de vítimas extraidas das cerca de cincocentas entrevistas que o Proxecto “Nomes e Voces” ten realizado. Deste xeito, a poética e o documento histórico apóianse nunha soa filosofía: a de seguir investigando e afondando na realidade da muller durante o proceso represivo.