http://www.wikio.es

31/12/09

2010 Amigos, amigas: aquí estamos...

O universo coñecido leva aos que estamos a ver esta película dende a Himalaia a través da nosa atmosfera e o negro absoluto do espazo ata o resplandor do Big Bang. Cada estrela, planeta, e Quasar visto na película é posible porque do mapa máis completo do mundo de catro dimensións do universo, o Atlas Digital Universe é mantido e actualizado polo que os astrofísicos do Museo Americano de Historia Natural.


28/12/09

2010

Que alguén, nalgunha parte, aprenda algo de todo isto. Que a crise non remate igual que chegou, sen que ninguén saiba como foi, igual que a primavera do refrán. Que os economistas se equivoquen, -total, unha vez máis, que importa?-, e o emprego creza por enriba das súas previsións. Que, máis alá dos balbucidos das aspirantes a Miss Universo, se consolide un pouco, aínda que sexa moi pouco, a paz á que podemos razoablemente aspirar. Que se asine un acordo para frear o cambio climático. Que unha vez resolta a emerxencia financeira, os que non se poñen de acordo para reducir as emisións que nos matan lentamente, se acorden doutras crises que matan moi á présa nas rexións máis pobres do planeta. Que non se cruce un xuíz na nosa vida. Que ninguén volva pasar o Nadal tirado nun aeroporto, despois de pasarse medio ano aforrando para comprar unha praza nun avión que non vai saír. Que o Estado deixe de resolver a irresponsabilidade dalgúns empresarios co diñeiro de todos. Que os políticos se acorden do significado da palabra política. Que os investigadores poidan traballar. Que o seu traballo sexa fecundo. Que a tecnoloxía, que inventa cada mes teléfonos móbiles un pouco máis pequenos, sirva para resolver, cada mes un pouco máis, as enormes traxedias cotiás da humanidade. Que a tía boa do instituto se namore dese rapaz fraco e con lentes, que non fala pero saca matrículas en física, ou do gordo que tampouco fala, pero sabe tocar o violín. Que España gañe o Mundial. E xa, por pedir, que o Atleti non baixe a Segunda.

Á miña prima Alicia, que gaña 800 euros ao mes nunha axencia de viaxes e non ten máis propiedades que Audrey, un can vagabundo de raza incerta, tocoulle o gordo da lotaría de Nadal.

Que teñan vostedes a mesma sorte.

Feliz Aninovo.

Traducido ó galego por Radio Rexurdimento.


24/12/09

Felices festas e bo solsticio de inverno.

Debemos seguir loitando para que todo isto cambie, esperemos que o vindeiro ano 2010 sexa o ano dos pobos e dos ideáis.

Con todo o meu cariño. Felices Festas a todos

A Xunta deixa Galicia fóra do mapa de fosas da Guerra Civil

A Dirección xeral de Difusión da Cultura xa non atende a consultas relacionadas coa memoria histórica.

O Goberno galego non colaborará na elaboración do mapa de fosas para localizar o paradoiro dos represaliados durante a Guerra Civil e a ditadura, tal e como informaron onte fontes do Ministerio de Xustiza. “Están as comunidades que asi o desexan, non todas queren adherirse”, precisaron desde ese departamento estatal. Aínda que a xuntanza prevista onte para asinar o acordo foi aprazada para despois do Nadal “polo temporal”, sete autonomías confeccionarán o devandito mapa, en consonancia co establecido na Lei de Memoria Histórica: Cataluña, País Vasco, Andalucía, Estremadura, Castela-A Mancha, Aragón e Cantabria.

Xustiza espera poder asinar “antes de fin de ano” o convenio polo que esas sete comunidades aportarán datos ao mapa de fosas, cuxa elaboración corresponde, en última instancia, ao Ministerio e será posto a disposición de toda a cidadanía a través dunha páxina web. Deste xeito, o Goberno e as autonomías crearán unha base de datos –da que Galicia quedará excluída– con información das fosas, as súas características, as intervencións realizadas e os datos das persoas alí soterradas. A Consellería de Cultura, consultada por este xornal, declinou pronunciarse ao respecto.

Membros da Oficina estatal para as vítimas da Guerra Civil e a ditadura contactaron co proxecto de investigación Nomes e Voces, da Universidade de Santiago de Compostela, co gallo de recabar datos para a localización das fosas na comunidade galega. Os investigadores remitíronos á Consellería de Cultura, aínda que ao parecer, finalmente, non se produciron conversas.

Segundo o grupo investigador, eles mantiñan contactos coa Xunta mediante a antiga Dirección Xeral de Creación de Difusión da Cultura para avanzar no cumprimento da Lei de Memoria Histórica. Pero, tal e como puido averiguar este xornal, a actual Dirección Xeral de Promoción e Difusión da Cultura non atende as consultas relativas á memoria histórica. “Antes había unha persoa que polo menos collía o teléfono, pero agora non”, sinalaron persoas relacionadas co proceso de recuperación da memoria histórica.

Aínda que a Xunta do bipartito carecía dun departamento específico para tramitar asuntos relacionados coa nova lei, “tiña persoal específico que levaba os asuntos desde a secretaría de Creación e Difusión cultural”, indicaron as mesmas fontes. Desde xaneiro de 2009, a Consellería de Cultura habilitou unha estrutura interna para atender todo o relativo ao proceso de recuperación da memoria histórica, que “quedou en suspenso”, precisaron.

Dignificar os represaliados.

Así, mentres o cumprimento da Lei de Memoria Histórica vaise aprazando en Galicia, outras comunidades como Cataluña sentan as bases deste proceso. O pasado 25 de marzo, o Goberno catalán aprobou un proxecto de lei pioneiro en España coa finalidade de sinalizar e dignificar as fosas comúns da Guerra Civil e do franquismo. Actualmente, en Cataluña hai unhas 179 fosas comúns, e un cento delas están situadas en cemiterios municipais.

En Galicia, a Comisión Memoria Histórica do 36 de Ponteareas ten documentadas seis fosas, a raíz da querela presentada en decembro de 2006 polo xuíz Baltasar Garzón para investigar aos desaparecidos no franquismo. A última en ser escavada foi a de Barro.

A Xunta reduce un 90% o orzamento para 'Nomes e Voces'

O proxecto de investigación da UDC pasa dos 230.000 aos 30.000 euros de financiamento.

O proxecto de investigación 'Nomes e Voces', un referente a nivel nacional no tocante á recuperación da memoria histórica, contará este ano con 30.000 euros de financiamento, unha redución de máis do 90%, xa que a iniciativa contaba antes con 230.000 euros anuais. Así llo comunicou onte o director da Dirección Xeral de Promoción e Difusión da Cultura, Francisco López Rodríguez, ao director do proxecto, o historiador da USC Lourenzo Fernández Prieto.

Segundo averiguou Xornal de Galicia, a Consellería de Cultura xustificou a redución orzamentaria na austeridade e nos gastos previstos para o Xacobeo.

Aínda que a Xunta valorou o "importante traballo realizado" e apostou por "manter o proxecto", o gasto en investigación será suprimido, poñendo fin ás viaxes aos arquivos de fóra da comunidade e á dixitalización de fotografía antiga, e redúcese ao mantemento da páxina web.

"En 2010 tentaremos sacarlle o máximo partido á gran cantidade de información acumulada para dotar de contidos a nosa páxina web; pero non poderemos seguir acadando datos dos anos 40 ata a actualidade", sinalou un investigador do proxecto.


21/12/09

Campo de los Almendros (Alacant)

Video documental sobre el homenaje celebrado a los ultimos combatientes de la Guerra Civil Española que fueron prisioneros en el Campo de los Almendros (Alicante), organizado por la Comision Civica para la Recuperacion de la Memoria Historica de Alicante.

LORCA: CASO ABIERTO (Concha Caballero)

Al parecer, Lorca nunca estuvo bajo el suelo al que hemos peregrinado durante años, en ese atardecer de agosto que se volvía de pronto triste. Poéticamente lo sabíamos: los sonidos de ese lugar jugaban al escondite con nosotros, se encendían las chicharras y los grillos, cambiaba la luz y un pequeño soplo de viento entre los árboles cercanos parecía jugar al escondite con el recuerdo de Lorca.

Pero no nos hagamos trampas en el solitario de la memoria histórica. La necesidad de encontrar los cuerpos no es sino una débil compensación que apenas repara 40 años de censura de la dictadura y 30 años de dulce olvido de la democracia.

No nos engañemos. Estamos buscando huesos porque no hemos sido capaces de esclarecer la historia. Estamos recontando esqueletos y calaveras, porque nos consuela dignificar la muerte injusta de tantas personas pero -aunque es un ejercicio necesario, de cierre de heridas, de poner fin al dolor de sus cuerpos abandonados-, esto no nos acerca a la verdad, ni desvela a los que cometieron el crimen.

Especialmente en los casos de fusilamiento, la verdad no está en la cuneta, en la tapia del cementerio o en el barranco. Los verdaderos asesinos, los cómplices y los delatores no están presentes. A la luz del amanecer, o frente a las luces desenfocadas, sólo hay cuatro desgraciados, embrutecidos por el vino, el miedo o el rencor que disparan un puñado de balas resplandecientes. Los verdaderos asesinos no han pisado nunca la escena del crimen.

En el caso de Lorca, si hubiésemos encontrado el cuerpo, sólo nos podría dar un ínfimo testimonio sobre la forma en que murió, pero en ningún caso aclararía el enigma de quién decidió la muerte del poeta, con quién consultó, qué querían obtener en los varios días de interrogatorios en el Gobierno Civil, quién lo delató y todo un sinfín de interrogantes sobre su asesinato.

El interés por encontrar el cuerpo contrasta con la falta de interés oficial por encontrar la verdad. En nuestro país, en nuestra modélica transición, no se ha puesto en marcha una sola Comisión de la Verdad que -tal como han hecho en algunos países latinoamericanos- esclareciera los hechos, incluso aunque no derivara responsabilidades penales. En el caso de Federico García Lorca la ausencia de una investigación oficial sobre su muerte ha sido cubierta por hispanistas, filólogos e historiadores que han actuado sobre las escasas fuentes disponibles. Me horroriza que la derecha se frote las manos y califique la ausencia del cadáver como el fracaso de la memoria histórica.

Todo lo contrario, sólo ha puesto de relieve que los mecanismos contra la desmemoria y el miedo han sido demasiado escasos y tardíos.

Me pregunto si no es el momento de abrir realmente el caso García Lorca con todas sus implicaciones. Alentar una investigación desde todas las disciplinas que nos aclare la muerte del poeta más internacional de nuestra historia, para acabar con la vergüenza de no saber quién ordenó su muerte y cuáles fueron las razones. Cada cinco minutos se interpreta una obra de teatro de Lorca en el mundo, cada día se venden miles de ejemplares de su obra. Es posible que sea el poeta que ha llegado de forma más eficaz a nuestro inconsciente y al que comprendemos, de forma íntima y total, sin entender del todo.

Mientras tanto, Lorca juega al escondite con nosotros. Tantas veces nos habló de las dos muertes: la esencial, telúrica, unida a la tierra, al grito, a la sangre derramada y la muerte urbana, hecha de olvido, de insomnio, de deshumanización del dolor. Parece decirnos: "Todavía no, quizá más tarde" o como escribió en Bodas de Sangre: "Yo haré con mi sueño una fría paloma de marfil que lleve camelias de escarcha sobre el camposanto. Pero no camposanto, no. Camposanto, no. Lechos de tierra. No quiero ver a nadie. La tierra y yo".


CONCHA CABALLERO

Eu quero galego e deséxolle que no 2010 vostede tamén queira galego

Ante a inminencia do anuncio do contido do Decreto que derrogará o 124/2007 e que reducirá as porcentaxes de uso do galego no ensino por baixo do 50% que establecía o aínda vixente, cómpre estarmos atentos para darmos unha resposta colectiva. É probábel que o decreto saia estes días de vacacións para dificultar as posibilidades de actuación da plataforma Queremos Galego polo que temos que ter axilidade e previsión para darmos unha resposta rápida e visíbel a pesar dos intentos de ocultación destas medidas galegófobas por parte do goberno da Xunta.


Alberto Núñez Feijóo
Presidente da Xunta de Galicia
Pazo de Raxoi
Praza do Obradoiro, s/n.
15705 Santiago de Compostela.


Señor Presidente:

Neste 2009 que remata, o noso pobo demostróu sobradamente que quere o seu idioma e desbota calquera tipo de retroceso na súa normalización. Agardo que aproveite o Nadal para reflexionar e mudar a dirección da súa política lingüistica.

Aínda está vostede a tempo de rectificar e facer posíbel que 2010 sexa o ano do necesario impulso que o noso idioma precisa. Nese camiño atopará, sen ningunha dúbida, o apoio da inmensa maioría da sociedade que quere unha língua milenaria que sente como parte imprescindíbel de sí.

Eu quero galego e deséxolle que no 2010 vostede tamén queira galego.

Asinado: Lóis Uxío Taboada Arribe

DNI: xxxxxxxxxx-x

Sinatura: -------------------------------



20/12/09

“Planeta Tierra, tenemos un problema: sin rumbo y hundiéndonos. Repetimos…”

Finalmente la Conferencia de Copenhague se cierra con un “acuerdo”, pero absolutamente insuficiente y lamentable. Incluso se saltan la cita prevista en México para finales de 2010 y la aplazan siete años más, hasta el 2016. Copenhague pasará a la historia como el punto de no retorno de la credibilidad del sistema mundial que hemos conocido tras la Segunda Guerra Mundial y el final de la Guerra Fría. El carácter patriotero e irresponsable que los máximos dirigentes de los países que generan más del 40% de los gases letales para el clima común supone un fiasco colosal y confirma que nos encontramos en el peor escenario posible.

Después de oír a Wen Jiabao y Barack Obama y contemplar los agónicos intentos fuera de tiempo por salvar la cara ante el mundo, Copenhague pasará a la historia como el punto de no retorno de la credibilidad del sistema mundial que hemos conocido tras la Segunda Guerra Mundial y el final de la Guerra Fría. El carácter patriotero e irresponsable que los máximos dirigentes de los países que generan más del 40% de los gases letales para el clima común supone un fiasco colosal y confirma que nos encontramos en el peor escenario posible. En el discurso probablemente más gris pronunciado por Obama en todo su mandato, se limitó a pedir colaboración a los demás pueblos y se comprometió, si hay suerte en el Senado, a reducir un 3% las emisiones de los EE.UU el 2020 respecto 1990. Jiabao se mantuvo férreo en su negativa a cualquier reducción vinculante aunque China ya sea el primer país contaminante del Planeta. Y eso que, justo antes, el presidente Lula les había exhortado a salir de Copenhague con un acuerdo real, a la altura de las necesidades de la Humanidad más vulnerable y pobre en África, América Latina y Asia. No dan para más.

Un órgano tan cercano al corazón del sistema mundial neoliberal que ha creado el problema, el Financial Times, señalaba ayer que Copenhague, lejos de suponer la puesta de largo en un mundo multipolar, anuncia el “nuevo caos”. Sin objetivos vinculantes de reducción de gases contaminantes, con un horizonte de inversión en el Sur equivalente al 3% de la actual ayuda oficial al desarrollo para 2010-2012 y que apenas llegaría a doblar la AOD de hoy en 2020, y sin haber adoptado ningún mecanismo real para reducir el impacto de los dos grandes olvidados del Tratado de Kioto (la deforestación y el transporte internacional, que están en el origen de un tercio de las emisiones), el mensaje del “acuerdo Copenhague” es claro: la fiesta ha terminado, nadie está al mando, que cada uno se busque la vida como pueda. Es más, se saltan la cita prevista en México de finales de 2010 y la aplazan siete años, para 2016. Realmente desolador para los 6.800 millones de seres humanos que vivimos hoy y una angustiosa herencia para los 2.000 millones más que nacerán en los próximos 40 años. Esta falta de coraje político y de talla como estadistas se da mientras se ha conseguido una amplísima mayoría de países en Naciones Unidas (112 de 192) para que haya un tratado vinculante que permita un aumento máximo de las temperaturas de 1°5C y un decrecimiento de las emisiones hasta las 350 partes de CO2 por millón consideradas el umbral de seguridad climática para la Humanidad. Claro que, entre los 112 estados no figura ni los EE.UU, ni China, ni ninguno de la UE, así como tampoco Japón ni Australia. La foto de los ausentes dice mucho de por qué Copenhague ha fracasado.

¿Dónde podemos mirar? ¿Podemos aprender algo positivo de la Cumbre? El poeta Hölderlin escribió que “donde hay peligro /crece también la esperanza”. Ante el desbarajuste y la frivolidad de los VIP, es tiempo de volver la mirada a las propuestas surgidas en el KlimaForum, la llamada cumbre popular por el clima. Con energías limpias y renovadas por los 100.000 manifestantes que desfilaron el sábado exigiendo justicia climática, la declaración final, suscrita ya por cerca de 400 organizaciones en todo el Planeta, orienta sobre cómo podemos tomar la iniciativa y reclamar poder democrático mundial ante unos dirigentes ineptos para cuidar el aire que respiramos. Sus soluciones a la catástrofe climática pasan por garantizar una transición hacia una sociedad pospetróleo basada en la apuesta masiva por fuentes verdes de energía y la equidad entre el Norte y el Sur. Sus ideas son, realmente, sugerentes. Deberíamos empezar plantearnos abandonar completamente las energías fósiles en 30 años, recortando un 40% de las emisiones letales antes de 2020. El Norte tendría que compensar inmediatamente al Sur por la deuda climática acumulada para ayudarle a superar su extrema vulnerabilidad a la inestabilidad climática. Hay que enterrar el tráfico de contaminación vía “mercados del carbono” y dar paso a un acuerdo vinculante, real y justo de obligado cumplimiento por los estados y grandes corporaciones transnacionales. Y, finalmente, debemos cultivar una relación sostenible con el resto de la Naturaleza, especialmente en lo que tiene que ver con la producción y transporte de alimentos, energía, el uso del suelo y la disponibilidad de agua. KlimaForum cuenta con una ventaja crucial sobre Chimérica, la UE y el resto de Grandes Dinosaurios: son realistas y saben que no tenemos un Planeta B. Empieza una carrera contra el tiempo y la mejor alternativa vuelve a ser volverse ciudadanos activos, buscar y compartir aquello que nos une como seres humanos por encima de las barreras nacionales y, sobre todo, desobedientes con un poder ciego a la catástrofe en marcha. Será la gran tarea de esta generación, la nuestra: cambiar el sistema para preservar la vida humana sobre la Tierra.


Durante todo el desarrollo de la Conferencia de Naciones Unidas sobre Cambio Climático, Joan Buades, miembro de ALBA SUD desplazado a Copenhague, ha realizado una cobertura especial informando a diario de lo que ha ido ocurriendo dentro y fuera de la Conferencia, poniendo especial atención a los principales debates en curso.


Artículo enviado por Cristóbal Cervantes, miembro del Consejo Editorial de Paralelo36 y editor de Espiritualidad y Política.

15/12/09

Manifesto galego polo clima

Organizacións sociais e plataformas cidadás galegas asinan un manifesto baixo o lema “Sustentabilidade e xustiza contra a crise climática”. Coincidindo coa recta final do Cumio de Copenhague, a Alianza Galega polo Clima demanda a nivel internacional e galego a adopción de accións efectivas para previr unha mudanza climática catastrófica.

Por iniciativa da Alianza Galega polo Clima – constituída hai 3 meses por Amigos da Terra, Greenpeace e Verdegaia – diversas organizacións sociais e plataformas cidadás galegas(1) asinan un manifesto baixo o lema “Sustentabilidade e xustiza contra a crise climática”. Coincidindo coa recta final do Cumio do Clima de Copenhague, esta organización demanda a nivel internacional e galego a adopción de accións efectivas para previr unha mudanza climática catastrófica.

Sustentabilidade e xustiza contra a crise climática

A mudanza climática está provocada principalmente pola queima de combustibles fósiles (carbón, petróleo e gas natural). A intensificación do efecto invernadoiro debida ás emisións humanas de dióxido de carbono (CO2) e outros gases de invernadoiro é a causa dun quecemento global evidente. Os impactos negativos da mudanza climática inducida pola especie humana son xa significativos, pero os impactos máis catastróficos están aínda por vir se non actuamos a tempo para evitar que chegue a ser moi perigosa. Todo o mundo se vería afectado, pero serían os países empobrecidos e as persoas máis vulnerables as máis prexudicadas por unha posible catástrofe climática global que reduciría notablemente as dispoñibilidades de auga e alimento, levaría a numerosos ecosistemas e especies á extinción, dispararía os danos por secas e enchentes ou deixaría baixo as augas moitas terras costeiras, sen esquecer os graves impactos previstos sobre a saúde humana.

A crise climática é moito máis preocupante que a actual crise económica. A análise da información científica sobre os impactos actuais e proxectados da mudanza climática lévanos a concluír que estamos perante un desafío ineludible e urxente que implica a toda a humanidade. Se non estabilizamos o clima, as consecuencias ambientais, sociais e económicas serían terribles dentro xa de poucas décadas. Neste momento é necesario chegar a un acordo universal de redución de emisións ambicioso, xusto e vinculante se queremos evitar un cambio climático catastrófico.

Galicia non escapará aos efectos negativos da mudanza climática, máis graves canto máis intenso sexa o quecemento global: diminución da produtividade agraria e pesqueira, perda de diversidade biolóxica, maior incidencia dos incendios forestais, retroceso da liña de costa, etc.

Como parte do mundo enriquecido, Galicia é coresponsable do maior problema socioambiental global. As emisións galegas de gases de efecto invernadoiro aumentaron un 23,4% entre 1990 e 2007, menos que a media do Estado español pero máis que a media dos países industrializados. As nosas emisións por habitante son superiores non só ás emisións medias mundiais senón mesmo ás da Unión Europea. Nembargantes, Galicia podería xerar electricidade dabondo para satisfacer trinta veces a súa demanda eléctrica proxectada en 2050, desenvolvendo todo o potencial da solar, e nove veces desenvolvendo o seu potencial de eólica.

As centrais térmicas de carbón das Pontes e de Meirama son, con moita diferenza, os maiores focos emisores de CO2 situados no noso territorio. Alén de contribuíren ás alteracións climáticas, producen contaminación atmosférica local por mor das emisións das súas chemineas e das descargas de carbón nos portos. As centrais de ciclo combinado a gas natural das Pontes e de Sabón son novas fábricas de cambio climático que se suman ás anteriores e para cuxo abastecemento se construiu unha impactante e perigosa planta regasificadora no interior da ría de Ferrol.

Despois da produción enerxética é o transporte -que duplicou as súas emisións desde 1990- o sector que máis contribúe á mudanza climática desde Galicia. Sufrimos un modelo de transporte moi dependente do coche e do camión que se sustenta na marxinación do transporte colectivo e na construción de custosísimas infraestruturas que destrúen o territorio. Un modelo que non garante a cohesión social e o equilibrio territorial de forma ecoloxicamente sustentable. Aínda que Galicia presenta unha das redes de autovías e autoestradas máis densas de Europa, a Xunta e o Estado continúan a investir fortemente na súa ampliación, ignorando non só o problema das alteracións climáticas senón tamén a realidade próxima do cénit do petróleo, do declive da produción deste recurso non renovable do que depende case totalmente o noso insustentable sistema de transporte. Mentres se aceleran as obras do tren de alta velocidade para comunicar Galicia con Madrid, nada se fai para crear servizos ferroviarios de proximidade e péchanse estacións de tren no eixo atlántico que quedan fóra do novo trazado. A ampliación dos aeroportos para aumentar o tráfico aéreo é un despropósito climático que conleva tamén importantes custos sociais para as xentes que viven na súa contorna.

O ano 2009 é chave na loita contra a mudanza climática. No cumio do Convenio da ONU sobre Cambio Climático que terá lugar en Decembro en Copenhague decidirase a sinatura do acordo que substituirá ou ampliará o Protocolo de Quioto, cuxo primeiro período de compromiso conclúe en 2012, e que non foi ratificado ou non está a ser cumprido por algúns estados como España. As organizacións asinantes sumámonos desde Galicia á demanda dun novo acordo climático vinculante, xusto e ambicioso que comprometa aos países industrializados a reduciren as súas emisións en polo menos un 40% para 2020 (logrando polo menos as tres cuartas partes desa redución con medidas dentro do seu territorio) a respecto dos niveis de 1990. Para 2050, as emisións mundiais deberán reducirse polo menos nun 80%, co que as dos países industrializados deberán ser o máis próximas a cero que sexa posible.

A nivel galego, esiximos á Xunta, aos Concellos, ás forzas políticas e ás empresas que actúen para salvar o clima. Cómpre avanzar con paso firme cara a unha economía baixa en carbono que nos permita equilibrar, equitativamente co resto da humanidade, os nosos estándares de vida coa capacidade do planeta para soportalos, decrecendo o consumo de enerxía e de recursos naturais, e optando decididamente pola obtención de enerxía de fontes renovables. Temos, necesaria e inevitablemente, que adoptar novas formas de producir, de consumir, de desprazarnos,…. que sexan ecoloxicamente sustentables e socialmente xustas.

Algunhas das medidas a adoptar desde Galicia que consideramos necesarias e urxentes son:

-Aprobar un Plan Galego de Acción Fronte á Mudanza Climática que sexa coherente coa información científica dispoñible en materia de mudanza climática, procurando, como mínimo, unha redución do 30% das emisións en 2020 a respecto de 1990. O Plan incluirá medidas de carácter normativo, educativo e fiscal.

-Desenvolver un decidido Programa de Aforro e Eficiencia Enerxética que atinxa en 2020 unha diminución mínima, en termos absolutos, do 20% do consumo de enerxía a respecto dos níveis de 2005.

-Estabelecer un calendario, con compromiso de seguimento, para o peche urxente das centrais térmicas de carbón das Pontes e de Meirama e impedir a construción de novas centrais térmicas que usen combustibles fósiles.

-Aprobar un novo e ambicioso Plan de Enerxías Renovables, que estabeleza o camiño, calendario e instrumentos necesarios para que Galicia cubra o antes posible, e non máis tarde de 2050, o 100% das súas necesidades de servizos enerxéticos con enerxías renovables obtidas no seu propio territorio e augas circundantes. Dito plan incluirá as medidas concretas necesarias para minimizar o seu impacto sobre o territorio e dará prioridade á xeración distribuída.

-Estabelecer unha moratoria na construción de novas autovías e autoestradas mentres non se aprobe un Plan Director de Transporte e Infraestruturas sustentable capaz de lograr unha transferencia sustancial de pasaxeiros e mercadorías cara aos modos menos consumidores de enerxía: ferrocarril convencional, transporte marítimo, autobús, bicicleta e marcha a pé.

-Promover un ordenamento do territorio que garanta o seu uso sustentable, preserve e intercomunique as zonas de valor ecolóxico e reduza a demanda de transporte motorizado.

-Desenvolver medidas concretas que aposten pola soberanía alimentaria, estimulando a produción e o consumo locais de alimentos de agricultura ecolóxica e labrega.

-Pechar canto antes a incineradora de SOGAMA para evitar as súas elevadas emisións de gases de invernadoiro e impulsar unha política de residuos urbanos que priorice . a redución e aposte por un modelo de xestión descentralizado que cree unha rede de plantas comarcais de reciclaxe e compostaxe e desbote totalmente a incineración.

-Recoñecer e asumir a nosa débeda de carbono –parte da máis ampla débeda ecolóxica- e contribuír na medida das nosas responsabilidades e capacidade ao financiamento de accións concretas (sociais e tecnolóxicas) para a mitigación e adaptación á mudanza climática nos países empobrecidos.

- Incrementar as medidas para prevenir os incendios forestais e evitar emisións de CO2 procedentes destes; promovendo o uso sustentable dos montes mediante a regulación de usos do solo e a inclusión da silvicultura preventiva nos planos de xestión dos montes.

A crise económica é unha oportunidade para iniciarmos a imprescindible transición cara a un modelo económico xusto e sustentable. É a nosa xeración, agora, quen ten a responsabilidade de iniciar este proceso. É tempo de actuar.

(1) Relación de organizacións que asinan o manifesto:

Asociación pola Defensa Ecolóxica de Galicia (ADEGA), Altermundo, Amigos da Terra, Ecodesarrollo Gaia, Federación Ecoloxista Galega (formada polos grupos ADEGA, ADENCO, APDR, Asemblea do Suído, CES, Coto do Frade, GN Hábitat, Guerrilleiros das Fragas, Luita Verde, MEL, Naturviva, Néboa, Niño do Azor, Oureol, Xevale, Vaipolorío e Verdegaia), Greenpeace, Iniciativa Pola Soberanía Alimentar dos Pobos (formada polos grupos Setem-Amarante, A Cova da Terra, Eirado, Emaús, Fundación Galicia Verde, Panxea, Semente, Sindicato labrego Galego, Verdegaia e Veterinarios sen Fronteiras), Intermón Oxfam, Plataforma “Salvar o tren”, Sindicato Nacional de CCOO de Galicia, Sociedade Galega de Historia Natural, Verdegaia e Veterinarios sen Fronteiras.

Por Aminetu Haidar

Actores, actrices, músicos... piden a Zapatero que faga o posible porque Aminetu Haidar volva á súa casa.

Pasádeo e apoiádeo en YouTube, dá o teu voto ao vídeo, por Aminetu.


Por unha verdadeira rede humana: pacto de responsabilidade social

Por unha verdadeira rede humana: pacto de responsabilidade social.

Porque na era da globalización quen temos acceso á Rede só somos o 24% da poboación mundial, porque 5.100 millóns de persoas non teñen acceso a Internet, porque non somos a sociedade, senón só unha parte dela, porque non queremos ser unha elite, porque non queremos sentirmos privilexiados, porque non queremos xerar máis invisibles e excluídos, nós, parte da cidadanía internauta, demandamos un compromiso firme e afouteza para acabar coa fenda social e dixital. Pedimos un verdadeiro pacto de responsabilidade social aos organismos supranacionais –principalmente a ONU e a UE–, aos gobernos central, autonómicos e locais, aos partidos políticos, aos medios de comunicación masivos e sociais, ás empresas, ás organizacións non gobernamentais e á cidadanía no seu conxunto para que:
  • O acceso á información e o coñecemento, e ás ferramentas tecnolóxicas sexa un dereito universal amparado por lexislacións locais, estatais e supranacionais, e sustentado pola cidadanía.
  • Ese dereito non sexa monopolizado por quen crean, serven e xestionan os medios, as ferramentas e as propias obras, nin unha concesión a quen se lles recoñece un privilexio previo pagamento dos servizos e ferramentas de acceso ao coñecemento global.
  • A Sociedade da Información e o Coñecemento se constrúa pensando en beneficios sociais, primando cuestións claves como son a educación, a solidariedade, a pluralidade e a integración. Mal vai a Sociedade da Información e o Coñecemento se só pensamos en como uns poucos poden acaparar e xestionar o poder e monetizalo, se unicamente existen motivacións económicas, de facturación, mercantís, de lecer e de entretemento,
  • Acabemos coa exclusión de millóns de persoas no mundo real e na Rede de redes. Porque todas elas corren un alto perigo de absoluta invisibilidade. A quen sofren exclusión podemos facelos visibles na vida cotiá e tamén aquí, na Rede de redes.
  • Deamos acceso, ferramentas e visibilidade a quen median entre a sociedade acomodada e a necesitada.
  • Freemos a perigosa endogamia en Internet e a disociación cada vez maior do ecosistema online respecto do mundo real. Porque percibimos un desligamento acelerado dos asuntos que non atinxen directa ou indirectamente á Rede e aos seus membros.
  • Os medios de comunicación masivos e tradicionais, e a blogosfera asuman conxuntamente un compromiso de responsabilidade social. Confundímonos se pensamos en impor un único pensamento en troques de procurar o diálogo que permita pór en común accións que aseguren o progreso no Estado do Benestar, a cohesión e a sustentabilidade.
  • Os xornalistas recobren a responsabilidade social e ética que se lle presupón ao xornalismo. Dificilmente construiremos unha Sociedade da Información e o Coñecemento con ruído, confusión e desinformación. Pedimos rigor e tamén máis e mellor información social.
  • Todos pensemos en clave social. Pensar en clave social é pensar no acceso universal a Internet e a todas as ferramentas tecnolóxicas, porén tamén o é dar visibilidade e espazo aos colectivos e problemas do mundo real, premer no mundo físico e na Internet para que paremos o suicidio colectivo do cambio climático, para que todo o mundo teña acceso universal á sanidade, á educación e á información, para que a ninguén lle falte comida nin auga, para que todas as persoas teñan dereito a unha vivenda e a un traballo dignos, e a unha remuneración xusta polo seu traballo, para que se respecten os dereitos laborais, das mulleres, dos menores, das persoas maiores, dos inmigrantes, dos desprazados e refuxiados, dos doentes, das minorías, das comunidades locais, de todas as razas, linguas e culturas, e do noso medio natural. Pensar en clave social e actuar consecuentemente no mundo físico e na Internet.
  • Pechemos fendas económicas, xeracionais, culturais, de xénero, xeográficas e tecnolóxicas.

Actuemos por construír unha verdadeira rede humana. Porque cada persoa excluída no mundo real e no ecosistema online é un fracaso de todos nós.

A Radio Rexurdimento.gal, parécelle de absoluta xustiza o que dícese eiquí, polo cál, xunto a outros moitos blogs amigos, adhírese a este Manifesto.

14/12/09

Evolución (II): A LÚA

Evolución: A LÚA

"Evolución" é un programa de planetario sobre a revolucionaria idea que cambiou a nosa visión do cosmos.Unha coproducción do Planetario de Pamplona, o Museo de las Ciencias de Castilla-La Mancha e os Museos Científicos Coruñeses.

Contribúe ás dúas grandes celebracións científicas de 2009: o Ano Internacional da Astronomía e o Ano Darwin. Ambas están ligadas polo concepto de evolución, clave tanto para a comprensión da vida como da estructura do universo.

13/12/09

Evolución (I): A SUPERNOVA

"Evolución" é un programa de planetario sobre a revolucionaria idea que cambiou a nosa visión do cosmos.Unha coproducción do Planetario de Pamplona, o Museo de las Ciencias de Castilla-La Mancha e os Museos Científicos Coruñeses. Contribúe ás dúas grandes celebracións científicas de 2009: o Ano Internacional da Astronomía e o Ano Darwin. Ambas están ligadas polo concepto de evolución, clave tanto para a comprensión da vida como da estructura do universo.


Evolución: SUPERNOVA.





-

Falando do Plan Bolonia sen pelos na lingua

Falando do Plan Bolonia sen pelos na lingua.


Juan Carlos Mejuto, decano da Universidade de Vigo, fala sen rodeos do Plan Bolonia, nunhas xornadas universitarias, pódeselle acusar de demagoxia, pero agradécese escoitar alguén que chama ás cousas polo seu nome, sen tantos tecnicismos e palabras vacias.


12/12/09

Mudemos o sistema non o clima - Díe de Accíón Global contra o Cambio Cimático

A cita "oficial" dos gobernos en Copenhague avanza lentamente. Unha situación que contrasta coas vizosas alternativas a prol dun futuro "sustentábel e socialmente máis xusto" que abrollan da sociedade.


Klimaforum, a cita alternativa en Copenhague.

Fronte ás burocracias, tensións e escasos e lentos compromisos que abrollan da conferencia oficial, de acceso restrinxido a xefes de Estado e funcionariado das diversas delegacións internacionais, contrasta a proposta do Klimaforum. Trátase dun evento de libre acceso promovido polo movemento ecoloxista danés e apoiado por diversos colectivos internacionais que se celebra de xeito paralelo ao cumio oficial apadriñado polas Nacións Unidas.

"A clave é fomentar que acontezan cambios no xeito de pensar e promover que a sociedade faga abrollar novas formas de organización", expoñen. Nese contexto de pensamento chaman a "recoñecer" que non existe ningunha tecnoloxía máxica que conduza á saída da crise climática. "Nin nuclear, nin biocombustíbeis, nin almacenamento de CO2...: estas solucións xeran á vez problemas máis grandes dos que orixinalmente resolven", advirten. Por este motivo, subliñan a necesidade dun xiro "radical" en favor da sustentabilidade da sociedade.

Nese escenario, o debate de solucións "autenticamente sustentábeis" baséase en priorizar o aforro e o uso eficiente da enerxía, as tecnoloxías renovábeis limpas e seguras, a promoción dunha menor emisión de gases que favorecen o efecto invernadoiro e, en consecuencia, que non fomenten o uso de combustible fósil; métodos baseados na agronomía, que fixan o carbón á terra, que reducen o uso de fertilizante químicos e que non constitúan unha ameaza para os ecosistemas, o clima e a biodiversidade; garantía sobre o uso sustentábel dos recursos para poder aproveitalos dun xeito xusto e equitativo e un sentido crítico "sobre o enfoque obstinado ao redor dos bens de consumo, que impregna á sociedade global de hoxe".

Colectivos de todo o mundo mobilizados contra as ameazas de censura á rede

Erosión aos dereitos fundamentais e freo á innovación. Perigos fronte aos que acaban de enviar unha carta conxunta ao Europarlamento.

Coa escusa do chamado Acordo Comercial Anti-Falsificación (ACTA), vénse enriba da internet un conxunto de furados para a innovación. Nunha misiva enviada ao Parlamento Europeo, un conxunto de colectivos principalmente europeos advirten das "ameazas aos dereitos fundamentais e a democracia".

Recollen para iso a propia análise que a Comisión Europea realizou do capítulo que a ACTA lle adica a internet. Confírmase así que, segundo o actual borrador do documento, restrínxense "profundamente" os dereitos e liberdades fundamentais dos cidadáns, "especialmente a liberdade de expresión e a privacidade das comunicacións". Así sucederá debido ao chamado "modelo dos tres avisos" e as políticas de filtrado de contidos, impoñendo responsabilidade civil e criminal sobre os intermediarios técnicos tales como os propios fornecedores de servizos de internet.

"Instamos o Parlamento a que lle pida aos negociadores europeos que estabelezan a transparencia do proceso negociador e publiquen o borrador do acordo, e a non aceptar ningunha proposta que mine as liberdades e dereitos dos cidadáns", expoñen.

Poden ampliar na web da Asociación de Internautas.

11/12/09

Sólo el PP y descendientes de los fascistas presentan alegaciones contra la supresión de símbolos de la dictadura en A Coruña

La familia de un franquista denuncia al gobierno coruñés por retirarle honores.

La lenta retirada de la abundante simbología franquista en las calles y edificios de A Coruña, en cumplimiento de la Ley de Memoria Histórica en vigor desde hace dos años, tendrá segunda parte en los tribunales. La familia del teniente coronel Jesús Teijeiro Pérez, fallecido en Asturias a los pocos meses de estallar la Guerra Civil en la que fue un activo colaborador de los sublevados bajo las órdenes de Franco, denunció en los juzgados la decisión del Ayuntamiento de retirar su nombre de una calle. Los descendientes de este destacado organizador de las milicias armadas denominadas Caballeros de La Coruña y al frente de las tropas que irrumpieron en Oviedo en noviembre de 1936 son, de momento, los únicos que recurrieron la aplicación de la Ley de Memoria Histórica.

El gobierno local, sobre todo los socialistas, que llevan más de un cuarto de siglo en la alcaldía, temían más oposición vecinal a la retirada de símbolos franquistas, como la imponente estatua de Millán-Astray, y al cambio de nombre de una veintena de calles dedicada a los que participaron en el golpe de Estado de 1936 o durante la posterior dictadura. Fue una de las causas por las que se tardó en aplicar la ley en vigor desde hace dos años. Pero al final, contra el complejo proceso ideado por los poderes locales, que se valió de un informe de expertos para llevar adelante la supresión de un listado recortado de títulos y conmemoraciones a represores, sólo se presentaron ese recurso judicial y previamente tres alegaciones.
El PP coruñés, la familia de otro conocido falangista local, Arcadio Vilela, y los propios herederos de Teijeiro intentaron, con alegaciones que fueron rechazadas, tumbar otro trámite municipal para la retirada de la simbología franquista, la modificación del reglamento municipal de honores y distinciones para evitar que haya que consultar, como hasta el momento, a los familiares de quienes se les otorga o retira un reconocimiento municipal.El PP, único grupo de la oposición en A Coruña, reiteró ayer en el pleno municipal que no consultar a los familiares de dirigentes franquistas -entre ellos el propio dictador- a los que se les retira varios títulos y condecoraciones, supone "levantar un muro de silencio en torno a personas concretas y sus descendientes", según arguyó el edil conservador Juan de Dios Ruano. "Pedimos al PP", rogaron los representantes del PSOE y del BNG, "que esté del lado de los que padecieron y de los que murieron, no de los que reprimieron y eliminaron derechos".
Pero, con o sin audiencia a los familiares de dirigentes franquistas, los únicos que decidieron acudir a los juzgados fueron la hija y el nieto de Teijeiro Pérez. Desde febrero de 1939, una calle la ciudad lleva su nombre y rebautizar ese vial vulnera, según sus descendientes, "el derecho al honor" del militar que falleció en noviembre de 1936, cuando estaba al frente de las tropas que rompieron el cerco en Oviedo.
En su recurso judicial, la familia de Jesús Teijeiro apela a la protección de sus derechos fundamentales contra el acuerdo adoptado por el Ayuntamiento coruñés. El teniente coronel, según el informe de los expertos sobre la retirada de simbologia franquista, "organizó las milicias civiles armadas denominadas Caballeros de La Coruña, que participaron en el control y represión física en la ciudad tras el golpe de Estado". "Participó en la sublevación militar, en la represión de la retaguardia coruñesa y activamente en la Guerra Civil", añade el documento.
Retirada en Oviedo
Hace pocos meses, en Oviedo, donde gobierna con mayoría absoluta el PP, el Ayuntamiento también acordó, basándose en un informe de expertos, suprimir una estatua y una calle dedicada al teniente coronel Teijeiro.
Arcadio Vilela Gárate (1883-1946), cuya familia también alegó por no ser consultada sobre la eliminación de su nombre del callejero coruñés, fue, según los historiadores, "un activo falangista de los primeros momentos" que, bajo las órdenes del propio Teijeiro en las milicias armadas, "participó en el control, combates y represión de A Coruña".
El PP coruñés ha venido oponiéndose tenazamente a la aplicación de la Ley de Memoria Histórica, hasta el punto de que su líder, Carlos Negreira, llegó a calificar a Millán Astray de "coruñés de pro".

http://www.elpais.com/articulo/Galicia/familia/franquista/denuncia/gobierno/corunes/retirarle/honores/elpepiautgal/20091210elpgal_2/Tes?print=1

Convite da Associação Abril para jantar/homenagem a José Afonso


Caras e caros abrilistas e amigas/os:

A Associação Abril, como subscritora do projecto "80 anos de Zeca" e respondendo ao lema do seu plano de actividades para o próximo biénio, "A Cultura do Desassossego", vai organizar uma actividade à volta desta incontornável personalidade que, mais do que ninguém, cultivou uma desassossegada forma de estar na vida. A sua enorme inquietude, espírito de solidariedade e amor pela liberdade colocaram-no sempre ao lado dos desprotegidos, dos que não tinham voz e por isso utilizou a cantiga como arma para despertar consciências, denunciar injustiças, provocar a reflexão e conquistar assim pessoas para o seu ideal de um mundo mais justo e solidário. Com este encontro queremos homenagear o enorme talento do cantautor mas também o homem de grande humanidade que partiu tão cedo do nosso convívio. Juntaremos amigos, companheiros de estrada e admiradores do Zeca num especial momento de convívio e partilharemos testemunhos, música, poesia e tudo o mais que a amizade e a saudade despertarem em nós. Para tal propomos que participem num Jantar de Convívio, em jeito de tertúlia, no dia 18 DE DEZEMBRO, na Colectividade ADICENSE, na Rua de S. Pedro, nº 20 (Junto ao Museu do Fado, primeira rua à esquerda, prédio com portas vermelhas, logo no inicio da rua).

Estarão disponíveis para venda discos do Zeca e de tributo à sua memória, livros, posters e pins. Poderão constituir excelentes prendas de Natal e ajudarão a conservar a sua memória entre os jovens e aqueles que menos o conhecem.

Já dirigimos o convite a cantores e amigos destas andanças tendo tido a confirmação da presença de Francisco Fanhais, Vitorino, Janita Salomé, Manuel Freire, Luanda Cozetti, José Fanha, Helder Costa, Mário Tomé, José Carlos de Vasconcelos; Diana Andringa, Viriato Teles, Adelino Gomes, entre outros, dos quais esperamos confirmação.

O preço da inscrição para o Jantar será de 18 Euros e a hora para o encontro às 20.00 horas

Estamos certos de que apreciarão esta homenagem e o seu significado para a nossa Associação, pois constitui um contributo especial nas celebrações que durante todo o ano comemorativo tem vindo a relembrar o nosso grande cantor e a manter viva a sua presença entre nós. Aguardamos a vossa adesão e divulgação entre os vossos amigos e desejamos a todos, Festas Felizes.

A Presidente da Comissão Coordenadora
Guadalupe Magalhães Portelinha

P.S: Por favor confirmar até dia 16, no máximo, para guadalupe.magalhaes@gmail.com ou para alipiodefreitas@gmail.com ou tms 966785119 / 962505797 (Alípio)

8/12/09

ESQUERDA ALTIERNATIVA, HAI ALGUÉN AÍ ?

Todos los días, la gente sigue señales que apuntan a algún sitio que no es su hogar, sino un destino al que decidió ir. (…) Al llegar, terminan por darse cuenta que no están en el sitio indicado por las señales que siguieron.- John Berger.

Los resultados de la Izquierda Arcoiris en Italia junto a los cosechados por IU en España dan muestra del empequeñecimiento del espacio electoral a la izquierda de la socialdemocracia en Europa y de las negras perspectivas que, aparentemente, parecieran tener estas opciones para un próximo futuro. Si es por abundar podríamos incorporar aquí la debacle histórica del Partido Comunista Francés o la irrelevancia de este tipo de formaciones en casi todos los países europeos.

No obstante, otras experiencias advierten contra la tendencia a sacar conclusiones precipitadas y cuya generalización, por más de elegante, pudiera ser rotundamente falsa. En Holanda, Alemania, Grecia o Portugal la izquierda no socialdemócrata mantiene o ha mejorado posiciones y parecería así cuestionar la tesis principal: la izquierda alternativa está desapareciendo en toda Europa. Podría adicionalmente añadirse a la lista anterior Chipre o la República Checa, pero en un caso por razones históricas y en otro por razones de contexto no tiene mucho sentido su inclusión.

Pero bien mirado habría que consentir en que las experiencias antes referidas más que marcar un camino de recuperación parecen ubicarse en el espacio de la resistencia. Y en ninguno de los casos parecen ofrecerse como alternativas de poder ni a corto ni a medio plazo (a largo plazo todos calvos). Dicho en términos más clásicos: el fin de las expectativas de cambio sistémico radical han acabado con las posibilidades de los partidos de la izquierda no socialdemócrata como alternativas de poder. Todo lo más estos partidos parecen entregados a la ingente tarea de reinventarse permanentemente en busca de un espacio político en vías de agotamiento.

Las razones de este desfondamiento de los partidos tradicionalmente revolucionarios tiene que ver con la conjunción de varios cambios iniciados en la época del welfare state y rematados por las consecuencias sociales y políticas de los procesos de globalización en curso.

La lógica económica y las consecuencias sociales y culturales de los estados sociales y democráticos de derecho quebró la perspectiva de cambio sistémico entre otras razones, porque la mejora del bienestar en Europa y los procesos de movilidad social ascendente alejaron a una parte sustancial de la base social de estos partidos de sus referentes políticos.

El sistema político y de representación cambió –del partido “atrapalotodo” a los procesos de cartelización- y los intentos de algunas de estas organizaciones (el eurocomunismo entre otras) por adaptarse a los nuevos tiempos se saldaron con meritorios fracasos. La prueba del nueve de que la evolución del sistema político iba en la dirección de constreñir este espacio se reconoce en el hecho de que todos los intentos de ruptura con estos empeños de adaptación realizados desde “la izquierda” han terminado en el extraparlamentarismo sin excepción.

Y sin embargo…

La permanencia de estas opciones se hizo, en primer lugar, sobre la base de reconstruir su naturaleza y ampliar su espacio de representación. En este punto el legado cultural y organizativo de mayo del 68 abrió nuevas expectativas y posibilidades. Bien es cierto que, inicialmente, las fuerzas tradicionalmente comunistas reaccionaron con estupor y perplejidad a la irrupción de nuevos actores y nuevas agendas, pero en su seno se fue construyendo un argumentario y unas prácticas que permitieron, en última instancia, la integración organizativa y política provenientes de esas experiencias.

Y en segundo lugar, en su capacidad de representar el descontento desde “lo alternativo”. Esto es, sus incrementos o descensos eran directamente proporcionales a la percepción del electorado de izquierda de la acción de gobierno/oposición del partido socialdemócrata/reformista de referencia. Esto es importante porque dice de una relación perversa pero constatable entre los partidos reformistas/socialdemócratas y los partidos revolucionarios o altersistémicos: hay vasos comunicantes sociales y electorales que interactúan en función de las coyunturas políticas, sistemas electorales etc…

No por nada, los mejores momentos de Izquierda Unida en España se corresponden con los momentos del agotamiento del proyecto modernizador liderado por Felipe González. Los mejores resultados de IU se corresponden con la crisis terminal de un modo de gobierno que había modernizado radicalmente el país, pero había dado lugar a los GAL o a la cutre corrupción o a la moral del “enriqueceos”, tan paradójica para sectores de la izquierda (no solo de la ilustrada). Y no solo eso, en términos de representación IU aparece como una organización de nuevo tipo, con nuevos perfiles sociales y culturales. Es la opción preferida, por ejemplo, de sectores urbanos, de elevada cualificación, niveles medios/altos de renta y público fundamentalmente joven. Es decir, un electorado nuevo y dinámico para una opción política donde dominaba el intento de novedad sobre las hipotecas del pasado. Pero también un público exigente que guardaría lealtad electoral a la nueva formación solo en el supuesto de que esta satisficiese sus expectativas complejas.

El mundo reconstruido

Los procesos de globalización han “reconstruido el mundo” en sentido material, pero también han modificado sustancialmente el escenario de oportunidades político. En buena medida han agudizado, en el plano de la representación política, tendencias ya manifiestas en el anterior modelo.

Para lo que nos importa quiero destacar tres de ellas. En primer lugar, una modificación sustancial de la estratificación social vinculada a la crisis del estado del bienestar y al nuevo modelo de acumulación capitalista. Los procesos de liberalización, flexibilización, precarización y multiculturalización de los trabajadores han creado un nuevo espacio social que, sin embargo, no han dado lugar a una nueva conciencia emancipatoria en condiciones de ser representada por estas organizaciones. Más bien la fragmentación salarial y productiva se ha acompañado de una fragmentación cultural y de conciencia. Películas como Recursos humanos cuentan bien esa ruptura de las tradiciones sindicales clásicas y el alejamiento de los jóvenes de los modelos tradicionales de reivindicación y representación.

La consecuencia mayor de este proceso es que se ha subvalorado por las tradiciones que representaban a la izquierda alternativa, el hecho de que el nuevo mapa de conflictos emergente, requería de nuevos modos de articulación y representación. Responder a los nuevos desafíos con los viejos moldes (identitarios, entre otros) ha precipitado la marginalización de este espacio, que se ha encontrado incómodo en casi todos los nichos electorales que, más inconsciente que racionalmente, iba ocupando.

En segundo lugar, los cambios tectónicos producidos por los procesos de globalización no encontraron buenas respuestas en esta parte de la izquierda, tampoco en la izquierda socialdemócrata, por cierto. En este punto, conviene estudiar con detenimiento el modo en el que las fuerzas políticas conservadoras a través de la propuesta neoliberal en primera instancia (una propuesta de ruptura radical con el consenso socialdemócrata), y del programa neoconservador después (una nueva agenda y un nuevo consenso) han hegemonizado la explicación del nuevo mundo. Su capacidad ha consistido en construir un marco de referencia cultural-político que ha hecho inteligible para las mayorías -en clave conservadora- los nuevos problemas y los nuevos desafíos.

Conviene recordar que la resistencia cultural y política de los partidos reformistas tradicionales ha sido más bien escasa y, de hecho, ha contribuido a la extensión de un ideario que, a la postre, se vuelve contra sus propios intereses políticos. La impugnación del modelo vino desde una combinación de lo social y lo extrapolítico: el movimiento alterglobalizador. Su éxito mayor fue abrir una grieta en la, aparentemente, amurallada lógica explicativa del modelo y crear un instrumento político y social que podría haber sido una plataforma de reconstrucción programática de la izquierda social y política alternativa. Pero a fecha de hoy el Foro Social Mundial está en proceso de desaparición y la acción colectiva del movimiento ha, prácticamente, desaparecido.

Este punto quiere advertir contra la opinión de aquellos que creen que un empeoramiento del ciclo económico más una estrategia de resistencia conseguirá reposicionar a la izquierda alternativa y recuperar espacios electorales. Todos los automatismos en la representación vinculados a otro tiempo han saltado por los aires. Precisamente, los efectos más reseñables de estos nuevos tiempos son la despolitización de lo social, la individualización de los conflictos y la banalización del espacio público, justo aquello que “siega la hierba bajo los pies” no solo de las opciones transformadoras sino de todas aquellas que beben de la más amplia (y compleja) tradición republicana.

Por último, estos procesos siguen interpretándose de acuerdo a claves estatal-nacionales. Es decir, la mirada que permite comprender el alcance y las consecuencias de estos cambios está contextualizada no en un espacio global sino en el nacional. Siendo así, las agendas propias son las que tramitan estos conflictos. En el caso español, podríamos destacar al menos dos factores: en primer lugar, los efectos acumulados del sistema electoral y su irresistible tendencia al bipartidismo junto a la configuración de sistemas políticos autonómicos. Esto implica en lo que hace al caso español una ampliación de las zonas blancas de voto descendente a IU desde el año 2000. El comienzo de la polarización fue también el comienzo del trasvase de votos regular y sistemático de IU al PSOE. La consolidación estratégica del voto útil quiere decir que haga lo que haga IU y mientras no haya una percepción negativa o descenso electoral del PSOE, un castigo previo al momento del voto por mor de este perverso mecanismo del voto útil. Subvalorar esto es un pecado de lesa ignorancia con lamentables consecuencias políticas. Fíjense que no hablamos de las consecuencias posteriores al momento del recuento, esto es de la ausencia de proporcionalidad y el castigo brutal en términos de representación para una fuerza como IU.

En segundo lugar, la incomprensible estrategia de las dos orillas por parte de IU le enajenó una buena parte de las simpatías conseguidas por IU con tanto esfuerzo y es el comienzo de su espectacular caída. Es difícil imaginar el daño producido con una propuesta que en primer lugar, ignoraba que lo sustancial de su legitimidad y de su utilidad como fuerza política descansaba en estar posicionado en el eje izquierda-derecha, claramente en la izquierda. En segundo lugar, porque despreciaba a los votantes provenientes de las filas socialistas que habían, coyunturalmente, apoyado las siglas de Izquierda Unida para enviar un mensaje de corrección “por la izquierda” al partido socialista. Y en tercer lugar, ignoraba su propia condición de partido de nuevo tipo que se constituía como referente de nuevas contradicciones y con nuevos sujetos sociales y políticos en el centro de su proyecto. Con la estrategia de las dos orillas, IU renunció a su vocación de “alternativa” y de proyecto autonomizado respecto al PSOE y el peso negativo de esa herencia ha condicionado la realidad de la posición política de IU desde el año 2000.

Estos argumentos, de ser verosímiles, darían cuenta de las dificultades de este tipo de izquierda en el actual contexto, pero no deben leerse como un acta de defunción por razones “estructurales”. La idea sería defender que las posibilidades de rearticulación en este espacio pasan por el reconocimiento del mundo en que vivimos y por la interiorización de los profundos cambios sociales y políticos que lo han conmovido.

En segundo lugar, las viejas identidades pueden seguir jugando un importante papel en la creación y mantenimiento de “comunidades de resistencia” pero ya no son funcionales como instrumentos de cambio. Han perdido su vitalidad emancipadora no por la voluntad de los actores que las siguen tomando como referencia sino por el hecho de que el contexto que las hacia inteligibles primero y útiles después, simplemente ya no existe y no es previsible que vuelva.

Para buscar una salida: construir una figura con cuatro lados

El desafío es una figura con cuatro lados: uno de ellos estaría constituido por los elementos culturales (la lucha por la hegemonía) que deben expresarse en construir un nuevo modo de mirar, organizar un nuevo sentido común que permita una explicación alternativa a la conservadora sobre los nuevos conflictos. Esto quiere decir volver a colocar la lucha por la hegemonía en primer lugar, no de una manera abstracta, pero no conseguiremos mejorar nuestra situación solo desde “la política”. Es imprescindible una articulación con “lo político”, recuperar la voluntad de explicar el mundo para transformarlo. Esto tiene implicaciones políticas y organizativas importantes. Entre otras aplicarse a convertir en energía de cambio el inmenso caudal de pensamiento crítico individualizado y disperso que existe en nuestro país. Conviene dejar claro, aquí, que esto tiene poco que ver con recuperar, sin más, viejos conceptos y viejos símbolos: hay que renombrar la emancipación y hacerla visible con nuevos ropajes. Hay que construir una nueva expresividad para nuevas identidades emancipatorias. Tampoco es lo más importante apellidar ahora a la organización buscando adjetivos sonoros y aparentemente antisistémicos. Ganar credibilidad, respeto político y capacidad de propuesta en las actuales condiciones depende menos de los nombres de la cosa que de la capacidad de ésta de responder a las expectativas.

Un segundo lado lo formaría el esfuerzo por construir un nuevo molde organizativo. Hay que aprender de la experiencia: cada cambio en el discurso debe acompañarse por un cambio en el modelo de organización, no solo en la dirección política que pretende acompañar los nuevos momentos. Hay que adaptarse a un mundo en red y con una sobresaturación de información importante. Un mundo, además, bastante alejado de la ética y la estética del sacrificio tan propio de otras condiciones. La organización tiene que hacer posible la máxima eficacia práctica (es decir, política), con la creación de comunidad. No es posible hoy (tampoco lo fue ayer) ningún grado de compromiso sin la creación de recursos y prácticas que nos permitan pensarnos en términos de un “nosotros/as” que justifique los eventuales costes de la acción colectiva. Nadie se involucra en una organización sólo por un hecho racional. Hay elementos emocionales sin los cuales no es comprensible la vida asociativa. Así es que preocuparse por pensar en cómo organizarla vida común de manera que esta sea amable, integradora etc… es indispensable para llevar a buen puerto los objetivos de la izquierda transformadora.

Al tercer lado le correspondería reinventar nuevos modos de politización de los conflictos y una nueva relación entre lo social y lo político. La clave es entender que hay que reconstruir una nueva relación entre los conflictos sociales y su representación política. Ya no hay automatismos. En los debates televisados de las últimas elecciones Mariano Rajoy, el líder del PP, se presentó como el portavoz de los sectores populares afectados por las subidas de precios y la carestía de la vida. También de los sectores medios golpeados por la subida de las hipotecas y unas inciertas expectativas económicas. Lo más relevante es que la “representación” resultaba creíble. Es decir, no había ninguna razón para desmerecer el intento de apropiación electoral del PP de sectores que en otras condiciones hubieran mirado con más convicción a su izquierda.

Repolitizar lo social es insertarse en los nuevos conflictos, ofrecer recursos y alternativas. Significa combinar la acción reivindicativa con ese nuevo sentido común que reclamamos. Significa también entender que este capitalismo voraz depredador ha generado nuevos espacios de conflicto, nuevas fracturas, nuevas espacios de confrontación que precisan una explicación, una propuesta de acción y una representación política. Lo importante aquí es recordar que ya no hay “representación natural” de los conflictos. En el espacio de lo social globalizado se han borrado los ejes izquierda-derecha y debemos aplicarnos a la tarea de construir nuevos puentes para nuevos tiempos.

El último lado debería construirse sobre la idea de un nuevo modelo de liderazgo en condiciones de poder expresar esta vocación de cambio y de alternativa. En primer lugar, que a la izquierda alternativa la representen gentes que tengan algo que ver con su base social y electoral. En segundo lugar, liderazgos en condiciones de llevar adelante con resolución las tareas que estas nuevas circunstancias exigen. En tercer lugar, liderazgos que sepan que, en las actuales circunstancias, la salida está en una mirada hacia fuera.

La mala noticia para la izquierda alternativa es que su situación no invita al optimismo. La buena noticia es que no tiene nada que perder para reinventarse.

Pedro Chaves Giraldo es profesor de Ciencia Política en la Universidad Carlos III de Madrid.
www.sinpermiso.info, 4 mayo 2008.

Este documento do profesor e compañeiro Pedro Chaves, servíu hai algo máis dun ano para abrir un debate no ámbito da esquerda e para compartir unha reflexión imprescindible nese espazo cáseque por supervivencia entón. Hoxe, os piores presaxios daquela vánxe cumprindo polo sectarismo e irresponsabilidade duns e a nula intelixencia dunha dirixencia que non se corresponde e non está a altura da esixencia do proceso histórico no que estamos. A vixencia daquela reflexión de Pedro Chaves, suxérinos replicalo de novo hoxe e eiquí.
Os tempos son chegados.
Radio Rexurdimento.-