As mestras da República.

A educación constituíu un dos compromisos sociais da II República cuxo fin era lograr a democracia, garantir os dereitos de todos os cidadáns e cidadás e modernizar o país. Tratábase de configurar o estado docente, a defensa dunha República capaz de educar cidadáns e cidadás comprometidas coa construción dunha nova sociedade, que deixase atrás o obscurantismo, e as deas-igualdades doutras épocas.

Unha educación pública, obrigatoria, gratuíta, activa, laica, bilingüe e solidaria que intentaba rematar con séculos de discriminación por razón de sexo ou de clase social.

Desgraciadamente, as formulacións da II República tiveron unha plasmación incompleta e efémera. A sublevación fascista acernou as ilusións de cambio social e a actividade reformadora en todos os terreos, entre eles, o da educación. Así que moitos dos aspectos que aquí se destacan non chegaron a estenderse a todo o país e non conseguiron consolidarse. Aínda así, o seu legado chegou ata os nosos días e é importante trasmitilo e dar a coñecer un dos mellores retallos da historia de España.

Dentro deste proxecto de educación da cidadanía ocupaban un lugar privilexiado as mestras republicanas, que encarnaban o modelo de mulleres modernas e independentes. Elas serían as responsables, en boa medida, da construción e difusión da nova identidade cidadá, ao educar o seu alumnado nos valores de igualdade, liberdade e solidariedade, tanto a través da transmisión de contidos nas aulas como, sobre todo, coas súas vivencias persoais. Non obstante, moi pouco sabemos destas mulleres comprometidas e valentes que traballaron por levala educación a todos os cantos de España, por moi perdidos e illados que estivesen, ou por moitas dificultades que encontrasen ante unha sociedade que, en demasiadas ocasións, as observaba con receo, ante a súa posición libre e independente e unhas prácticas educativas que introducían a coeducación na aula, e a aprendizaxe práctica e experimental, fronte aos métodos memorísticos e mecánicos.

Esta unidade didáctica ten como fin recuperar a memoria das mestras da II República, devolvéndolles a voz, visibilizando as súas achegas á modernización do ensino, así como o papel que tiveron na conquista dos dereitos das mulleres. Os seus nomes, vidas e obra, teñen que ser restituídos na memoria, formando parte do legado da nosa historia educativa. Unidade didáctica

Como complemento é moi recomendable ver este documental, (55'), sobre as Misións pedagóxicas da República (1934-1936).