Eixe Santiago- Módena

O avance da dereita italiana nas eleccións rexionais celebradas este fin de semana, grazas sobre todo á preocupante expansión dun partido xenófobo como a Liga Norte de Bossi, é considerada como unha derrota propia por miles de galegos da miña xeración. En efecto, durante moitos anos o Partido Comunista Italiano (PCI) foi un referente inescusable dunha parte moi importante da esquerda galega, unha forza política e intelectual impresionante, capaz de formular un proxecto renovador para o conxunto da esquerda europea e un modelo para unha Europa socialmente avanzada, politicamente independente e institucionalmente federal.

Nese contexto, o Partido Comunista de Galicia estableceu relacións estables de irmandade coa organización do PCI da Emilia-Romaña e consolidouse un eixe Santiago-Módena a través do cal fluían de forma permanente debates, análises conxuntas e constantes encontros tanto políticos coma institucionais. A relación estendeuse a outros niveis grazas a dirixentes da Xuventude Comunista, como o vigués Angel Ezama, cuxa coordinación coa Xuventude Comunista Italiana contribuíu a establecer sólidos vínculos con personaxes de excepcional importancia como Massimo D'Alema, posteriormente ministro de Asuntos Exteriores e primeiro ministro da República. Pero as relacións non se reduciron ao ámbito político, senón que organizacións sociais como o Sindicato Nacional de Comisións Obreiras mantén aínda unha relación privilexiada co principal sindicato daquela rexión, a Confederación Xeral Italiana dei Laboro (CGIL).

Desgraciadamente, todo este cadro cambiou radicalmente. Os anos de Goberno Berlusconi transformaron profundamente a política italiana, deterioraron o Estado ata extremos inconcibibles e, como consecuencia diso, a economía estancouse e as divisións políticas, sociais e territoriais disparáronse ata límites impensables nun país que aínda é a sétima economía do mundo. Como é posible que este perigoso e grotesco personaxe, que subordinou os intereses xerais aos seus negocios particulares, que cambiou as leis ao seu antollo e conveniencia e que practica o suborno e a prevaricación, conseguise o respaldo de media Italia?. Como pode explicarse que un dirixente como Berlusconi, que intentou proxectar o seu estilo ao conxunto de Europa, resucitando vellos contenciosos nacionais e removendo os alicerces da Europa moderna, que foi concibida precisamente para desterrar os estereotipos étnicos causa das guerras que asolaron o continente durante o século XX, poida ser primeiro ministro dun país fundador da Comunidade Europea?.

Pois sinxelamente, porque durante anos a política italiana estivo dominada por unha obsesión: impedir que o PCI, o primeiro partido do país, accedese ao Goberno da República e, dese modo, facer inviable a alternancia democrática. A ese proxecto prestaron o seu apoio os grandes poderes da nación dende a patronal Cofindustria ata a mafia, pasando polo Vaticano. O resultado é ben coñecido: corrupción xeneralizada (tangentopoli), destrución do sistema tradicional de partidos e irreversible deterioración das institucións. Sen ter en conta estes antecedentes é difícil entender o fenómeno Berlusconi e a eclosión do populismo que subxacer na sociedade italiana.

Iso non obstante, nada do que acontece naquel querido país é explicable se non se considera a profunda crise que atravesa a esquerda italiana. Hai case 25 anos puiden entrevistarme con Enzo Ferrari na súa mansión de Módena. Naquel encontro, o vello patrón do famoso equipo automobilístico que leva o seu nome sostivo que o PCI era o partido que mantiña cohesionar a Italia como nación, e que a el se debían todos os avances sociais e os procesos modernizadores que coñecera o país dende a Guerra Mundial.

Pero aquel gran partido e o bloque social que articulaba descompuxéronse nunha miríade de organizacións carentes de proxecto e de identidade política definida. E é evidente que derrotar a Berlusconi esixe que a esquerda formule de novo un proxecto coherente e reformador, capaz de rexenerar a vida política, reconstruír o Estado e cohesionar a sociedade. Pero tal cousa non parece que vaia suceder no inmediato futuro. Por iso miles de galegos que vivimos con entusiasmo aquel ilusionante proxecto da esquerda italiana volvemos sentir tristura e preocupación polo resultado electoral deste fin de semana.

Anxo Guerreiro
http://www.elpais.com/articulo/Galicia/Eje/Santiago-/Modena/elpepiautgal/20100331elpgal_9/Tes?print=1